Author Archives: Rafał Skiba

Gwarancja bankowa jako zabezpieczenie wierzytelności.

Banki zazwyczaj kojarzą się z takimi czynnościami jak udzielanie kredytów, przyjmowanie lokat czy prowadzenie rachunków bankowych. Jednak czynności zastrzeżonych wyłącznie dla banków jest znacznie więcej. Jedną z nich jest udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych. Bohaterem dzisiejszego odcinka będzie właśnie gwarancja bankowa. Przepisy dotyczące gwarancji bankowej zawiera najważniejsza dla banków ustawa, czyli Prawo bankowe (art. 8084). Banki mogą na zlecenie udzielać gwarancji bankowych i w praktyce robią to powszechnie.

Czym jest gwarancja bankowa?

Zgodnie z art. 81 Prawa bankowego jest to jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku.

W piśmiennictwie prawniczym i orzecznictwie sądów przyjmuje się, że gwarancja to umowa pomiędzy bankiem-gwarantem a beneficjentem gwarancji, przy czym stroną jednostronnie zobowiązaną jest bank wystawiający gwarancję. Jego zobowiązanie ma charakter pieniężny, czyli polega na zapłacie określonej sumy pieniężnej w razie wykonania przez uprawnionego (beneficjenta gwarancji) praw z gwarancji. Gwarancja może być wystawiona w złotych lub w walucie obcej.

Rachunek płatniczy a rachunek bankowy.

Prowadzenie rachunków płatniczych to jedna z usług płatniczych, którą mogą wykonywać podmioty świadczące takie usługi czyli tzw. dostawcy usług płatniczych. Są nimi także banki, które zgodnie z Prawem bankowym wykonują czynności bankowe, w tym prowadzą rachunki bankowe.

Czym jest rachunek płatniczy?

Rachunek płatniczy to rachunek prowadzony dla jednego lub większej liczby użytkowników (klientów) służący do wykonywania transakcji płatniczych. Rachunkiem płatniczym jest także rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (SKOK-u), jeżeli rachunki te służą do wykonywania transakcji płatniczych.

Rolą rachunku płatniczego jest rejestrowanie środków pieniężnych użytkownika lub takich, które zostały mu udostępnione, znajdujących się na tym rachunku oraz wykonywanie transakcji płatniczych czyli wpłat, wypłat oraz realizacja transferów pieniężnych z jego udziałem. Rachunek taki prowadzony jest dla klienta (użytkownika) w związku z umową ramową zawartą z dostawcą usług płatniczych, czyli umową regulującą wykonywanie indywidualnych transakcji płatniczych, która może zawierać postanowienia w zakresie prowadzenia rachunku płatniczego.

Poręczenie a dochodzenie zapłaty przez bank.

O poręczeniu pisałem już na blogu Poręczenie za spłatę kredytu lub pożyczki. Niemniej chciałbym  mu poświęcić kolejny wpis i omówić  możliwości dochodzenia przez bank zapłaty od poręczyciela. W tym celu przywołam także kilka orzeczeń Sądu Najwyższego.

Poręczenie jest tzw. osobistym sposobem zabezpieczenia wierzytelności, co oznacza, że jeśli dłużnik główny (np. kredytobiorca), za którego poręczenie zostało udzielone nie spłaci długu (np. kredytu) to wierzyciel (np. bank) może żądać zapłaty od poręczyciela ponoszącego odpowiedzialność z całego swojego majątku. W umowie poręczenia nie można ograniczyć odpowiedzialności poręczyciela do poszczególnych składników jego majątku. Zakres odpowiedzialności poręczyciela może być natomiast ograniczony w ten sposób, że zostanie wskazana kwota pieniężna do wysokości, której będzie on ponosił odpowiedzialność.

Poręczyciel i kredytobiorcą to dłużnicy solidarni, chyba że umowa stanowi inaczej.

Zgodnie z prawem cywilnym, poręczyciel jest odpowiedzialny za spłatę kredytu jako współdłużnik solidarny, chyba że inaczej zapisano w umowie poręczenia. Czyli, aby wyłączyć lub zmodyfikować domyślną solidarną odpowiedzialność poręczyciela, należy to wyraźnie w umowie zapisać.

Kredyt hipoteczny – abecadło kredytobiorcy.

Sporo osób poszukuje w sieci informacji na temat ustawy o kredycie hipotecznym sądząc, że taka w polskim prawie występuje. Prawda jest taka, iż nie ma jeszcze takiej ustawy, ale w przyszłości być może się to zmieni. Wiele z dotychczas opublikowanych na moim blogu wpisów odnosi się do kredytu hipotecznego. Dzisiejszy o charakterze ogólnym, ma za zadanie usystematyzować osobom zainteresowanym tą tematyką najistotniejsze zagadnienia z tą tematyką związane.

Kredyt hipoteczny to każdy kredyt zabezpieczony hipoteką.

Kredytem hipotecznym w szerokim tego słowa znaczeniu jest tak naprawdę każdy kredyt udzielony przez bank, którego spłata została zabezpieczona hipoteką. Czyli będzie to zarówno kredyt udzielony kredytobiorcy na sfinansowanie zakupu nieruchomości, jak również o innym przeznaczeniu, gdy jego docelowym zabezpieczeniem jest hipoteka. W praktyce te pierwsze stanowią większość i to one tworzą rynek kredytów hipotecznych, o którym często można w mediach usłyszeć lub przeczytać.

Zaliczka a zadatek pieniężny.

Dzisiaj na blogu odpoczynek od spraw bankowych, ale jak najbardziej pozostajemy w jego konwencji. Mowa będzie o zaliczce i zadatku. Pojęcia te w mowie potocznej często używane są jako słowa bliskoznaczne w odniesieniu do kwoty pieniężnej jaką jedna strona umowy daje drugiej w związku z jej zawarciem. Pod względem prawnym zadatek a zaliczka to jednak dwie różne instytucje, które wywołują inne skutki.

Co to jest zadatek?

Zadatek to kwota pieniędzy (ale może być nim także rzecz) wręczana przy zawarciu umowy przez jedną stronę. Zadatek ma dyscyplinować strony do wykonania zawartej umowy. Jest to dodatkowy element umowy, który pełni rolę zabezpieczenia i odszkodowania, jeżeli umowa nie zostanie wykonana z powodu okoliczności zawinionych przez stronę umowy.

W obrocie prawnym zadatek najczęściej towarzyszy umowom o dzieło i umowom sprzedaży, ale można go wręczyć przy zawieraniu każdej umowy.

Długi spadkowe a milczące przyjęcie spadku.

Dziedziczenie długów może być nie lada problemem. Powszechne w naszych czasach zaciąganie kredytów bankowych, czy pożyczek u innych pożyczkodawców w połączeniu z często ograniczoną wiedzą spadkobierców na temat długów zmarłego i zasad prawa spadkowego, nierzadko skutkuje pełną odpowiedzialnością spadkobierców za spłatę takich długów.

Milczące przyjęcie spadku. 

Ogólne zasady odpowiedzialności za długi spadkowe na przykładzie zaciągniętego przez spadkodawcę kredytu przedstawiłem tutaj: Kredyt a śmierć kredytobiorcy. Dla przypomnienia napiszę krótko, że odpowiedzialność za długi spadkowe uzależniona jest od sposobu, w jaki spadkobierca przyjął spadek. Odrzucając spadek nie musi spłacać długów spadkowych w ogóle. Przyjmując spadek wprost, ponosi on odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczeń. Odpowiada wówczas za ich spłatę całym swoim majątkiem oraz majątkiem zmarłego, który odziedziczył. Ograniczyć swoją odpowiedzialność za długi spadkowe może przyjmując spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Gdy tak uczyni to odpowiada za spłatę długów spadkodawcy do kwoty, która jest równa wartości odziedziczonego przez niego spadku. Spadkobierca nie odpowiada wtedy za długi spadkowe przewyższające wartość spadku.

Hipoteka umowna a upadłość dłużnika.

Hipoteka jest jednym ze skuteczniejszych sposobów zabezpieczenia wierzytelności, z jakich korzystają banki. Prywatnie moim ulubionym, jeśli mogę tak powiedzieć. 🙂 Niewątpliwym atutem hipoteki jest to, że z nieruchomości obciążonej wierzyciel (np. bank) może zaspokoić się bez względu na zmiany własności po ustanowieniu hipoteki. Ponadto może to zrobić z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości, czyli takimi, którym hipoteka nie przysługuje. Śmierć właściciela nieruchomości także nie powoduje wygaśnięcia hipoteki. W dalszym ciągu będzie ona skutecznie obciążać nieruchomość i potencjalni spadkobiercy muszą brać to pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyjęciu spadku.

A co się dzieje z hipoteką, jeśli wobec dłużnika-przedsiębiorcy ogłoszono upadłość likwidacyjną? W takiej sytuacji hipoteka jako zabezpieczenie również ukazuje swoje zalety.

Ogłoszenie upadłość nie powoduje wygaśnięcia hipoteki.

Hipoteka nie wygasa na skutek ogłoszenia upadłość dłużnika. Jego wierzyciel (np. bank) nadal zachowuje swoje uprawnienie do zaspokojenia się z nieruchomości obciążonej hipoteką, jednak może to zrobić na zasadach określonych przez prawo upadłościowe i naprawcze.

Z dniem jej ogłoszenia upadłości dłużnika jego majątek staje się masą upadłości. Masa ta służy zaspokojeniu wierzycieli. Wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka biorąc udział w tej „grze” posiada kilka mocnych kart w swojej talii.