Biuro Informacji Kredytowej (BIK) – czym jest i jak działa?

Biuro Informacji Kredytowej bywa nazywane zmorą osób zadłużonych. Na jego temat wśród klientów banków krąży wiele nieprawdziwych informacji. Dlatego dzisiaj na blogu chciałbym przybliżyć Tobie zagadnienia związane z działalnością tej instytucji.

Czym jest BIK?

Biuro Informacji Kredytowej zostało utworzone przez Związek Banków Polskich oraz banki w październiku 1997 r. Działa w oparciu o art. 105 ust. 4 Prawa bankowego, który to przepis umożliwia bankom tworzenie razem z bankowymi izbami gospodarczymi instytucji upoważnionych do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania informacji. Na tej podstawie prawnej BIK może zgromadzone informacje udostępniać:

  • bankom – dotyczy to informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim są one potrzebne w związku z wykonywaniem czynności bankowych oraz w związku ze stosowaniem metod statystycznych,
  • innym instytucjom ustawowo upoważnionym do udzielania kredytów – dotyczy to informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim są one niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń,
  • instytucjom kredytowym – dotyczy to informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie niezbędnym do oceny ryzyka kredytowego konsumenta przy zaciąganiu kredytu konsumenckiego.

BIK może także udostępniać instytucjom finansowym, które są podmiotami zależnymi od banków, informacje o zobowiązaniach powstałych z tytułu umów związanych z wykonywaniem czynności bankowych. Jednak, aby było to możliwe umowy te powinny zawierać klauzule informujące o możliwości przekazania danych do takich podmiotów.

Ponadto Biuro Informacji Kredytowej może na podstawie ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych zbierać i udostępniać wydawcom elektronicznych instrumentów płatniczych informacje na temat posiadaczy tego typu instrumentów, którzy nienależycie wykonują umowy z nimi związane.

Informacje gromadzone i udostępniane przez Biuro Informacji Kredytowej obejmują dane osobowe i dlatego są chronione także przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. BIK jest upoważniony do przetwarzania informacji zawierających dane osobowe na podstawie Prawa bankowego.

W jakim celu działa BIK?

BIK zostało utworzone po to, aby zmniejszyć ryzyko związane z udzielaniem kredytów, poprzez gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji dotyczących historii kredytowej klientów banków. Na podstawie tych informacji BIK udostępnia raporty kredytowe.

Bank czy też inny kredytodawca (w rozumieniu kredytu konsumenckiego) przed udzieleniem kredytu powinien ocenić zdolność klienta do jego spłaty wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie tj. zdolność kredytową oraz ocenić ryzyko związane z jego udzieleniem. Dane zgromadzone przez BIK ułatwiają bankom i SKOK-om dokonanie takiej oceny. Raport kredytowy z BIK umożliwia pozyskanie informacji dotyczących danego klienta a tym samym pozwala szybciej rozpatrzyć wniosek kredytowy i podjąć decyzję kredytową. BIK współpracuje z bankami i SKOK-ami na zasadzie wzajemności, czyli tylko te z nich, które przekazują dane do BIK mogą otrzymać informację w postaci raportów kredytowych.

Za poprawność i wiarygodność informacji zgromadzonych w Biurze Informacji Kredytowej odpowiedzialne są banki i SKOK-i, które je tam przekazały. Natomiast BIK odpowiada za to, żeby informacje w udostępnionych raportach kredytowych były zgodnie z informacjami otrzymanymi od banków i SKOK-ów. Nie może więc ich zmieniać czy modyfikować. Tylko bank lub SKOK, który przekazał dane do BIK może to robić. Jeśli więc sprawdziłeś/-aś swoje dane w BIK i okazały się one niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy to wniosek o korektę powinieneś/-aś złożyć w danym banku lub SKOK-u. Bank lub SKOK po ich poprawieniu na Twój wniosek powinien przesłać je do BIK.

W związku z tym, że informacje gromadzone i udostępniane przez BIK są objęte tajemnicą bankową, instytucja ta zobowiązana jest zapewnić odpowiednie zabezpieczenia chroniąc je przed nieuprawnionym dostępem.

Jakie dane gromadzi BIK?

Banki i SKOK-i przekazują do BIK dane, gdy klient złoży wniosek kredytowy oraz następnie po udzieleniu kredytu.

Informacje dotyczące spłacania kredytu bank powinien aktualizować przynajmniej raz w miesiącu dopóki jest on spłacany zgodnie z umową. Powinien to robić do czasu, gdy kredyt zostanie spłacony w całości.

Do BIK trafiają dane identyfikujące klienta bankowego oraz informacje o zobowiązaniach kredytowych klienta. Zawierają one m. in. stan początkowy zobowiązania, aktualny stan zadłużenia oraz historię kredytową w ujęciu miesięcznym.

Czyli z powyższego wynika, że BIK gromadzi i przetwarza dane dotyczące klientów, które mogą mieć charakter pozytywny jak i negatywny. Jeśli jako klient banku lub SKOK-u terminowo spłacasz kredyt czy pożyczkę to fakt ten będzie odnotowany w BIK korzystnie przyczyniając się do tworzenia Twojej dobrej historii kredytowej. Większość danych zgromadzonych w BIK to właśnie dane pozytywne, zawierające informacje o terminowo spłaconych zobowiązaniach. W przypadku danych negatywnych tj. powstałych na skutek niewywiązywania się z obowiązku spłaty zobowiązań zaciągniętych w bankach i SKOK-ach powstaje tzw. negatywna historia kredytowa. Negatywna historia kredytowa w praktyce stanowi przeszkodę w zaciąganiu kredytów w przyszłości.

W BIK możliwe jest sprawdzenie informacji dotyczących wszystkich aktualnych i spłaconych w przeszłości kredytów lub pożyczek.  Biuro Informacji Kredytowej w żadnym wypadku  nie jest tzw. czarną listą dłużników jak mylnie bywa przez wiele osób postrzegany. Rejestrami o takim charakterze się inne bazy np. Krajowy Rejestr Długów czy BIG InfoMonitor. W przeciwieństwie do BIK gromadzą one również dane dotyczące spłaty zobowiązań o charakterze niebankowym np. z tytułu nieopłaconych faktur, alimentów, rachunków itp.

Pamiętaj, że BIK gromadzi dane związane ze zobowiązaniami wobec banków i SKOK-ów, w tym również na temat poręczeń za spłatę kredytu udzielonego innej osobie. Udzielenie poręczenia za cudzy kredyt lub pożyczkę jest odnotowywane w BIK oraz wywiera wpływ na Twoją zdolność kredytową. W przypadku, gdy ktoś się zwróci do Ciebie z taką prośbą powinieneś\-aś o tym pamiętać.

Jak długo BIK przetwarza zgromadzone dane?

Zgodnie z Prawem bankowym dane bez zgody klienta mogą być przetwarzane przez okres 5-lat, jeśli:

– nie regulował on zobowiązań lub dopuścił się zwłoki powyżej 60 dni oraz

– upłynęło kolejnych 30 dni od momentu poinformowania klienta przez bank o zamiarze przetwarzania jego danych bez zgody.

Ponadto dane dotyczące zobowiązań wszystkich klientów mogą być przetwarzane w BIK przez okres 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania, dla celów związanych z wykorzystywaniem przez banki modeli statystycznych do oceny ryzyka kredytowego. Przetwarzanie danych w tym celu nie wymaga uzyskania zgody klientów, ponieważ informacje te nie odnoszą się do konkretnych osób.

Po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem lub inną instytucję upoważnioną do udzielania kredytów BIK może przetwarzać informacje stanowiące tajemnicę bankową w zakresie dotyczącym osób fizycznych pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody osoby, której informacje te dotyczą. Co ważne, zgoda ta może być w każdym czasie odwołana. Jeżeli chcesz budować swoją pozytywną historię kredytową warto takiej zgody udzielić. Jeśli taką zgodę na dalsze przetwarzanie Twoich danych po spłaceniu kredytu wyrazisz, dane te będą mogły być udostępniane bankom w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego przez wskazany w tej zgodzie okres. Zgodę taką możesz wyrazić w trakcie zawierania umowy kredytowej lub później w trakcie spłacania kredytu lub pożyczki.

Ty również masz dostęp do swoich danych w BIK.

Co prawda BIK został utworzony przez banki i to one są jego głównymi użytkownikami ale Ty jako klient banku masz możliwość sprawdzenia danych jakie zostały o Tobie zgromadzone w BIK. Możesz zatem sprawdzić swoją historię kredytową pobierając stosowny raport. BIK oferuje dwa rodzaje raportów: PLUS oraz PLUS z informacją o ocenie punktowej. Ten drugi pozwala poznać swoją ocenę punktową dotyczącą szans na spłatę zaciągniętego kredytu. Otrzymanie tych raportów wiąże się z poniesieniem opłaty. 

Ponadto BIK ma obowiązek udostępnić klientom banków informację ustawową na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych. Zgodnie z nią osobie, której dane dotyczą przysługuje prawo do kontroli przetwarzania tych danych zawartych w zbiorach danych osobowych. Osoba zainteresowana może skorzystać z prawa do informacji w BIK na tej podstawie nie częściej niż raz na 6 miesięcy. Uzyskanie informacji ustawowej jest bezpłatne.

Aby otrzymać wybrany raport albo informację ustawową należy wypełnić wniosek, a następnie wysłać go do biura obsługi klienta BIK lub złożyć go w tym biurze osobiście. Wnioski dostępne są na stronie internetowej www.bik.pl, bądź bezpośrednio w biurze obsługi klienta BIK.

Mając wgląd w dane zgromadzone w BIK na Twój temat sprawdzisz, czy są one należycie przez bank lub SKOK aktualizowane oraz czy są zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

5 Komentarzy do Biuro Informacji Kredytowej (BIK) – czym jest i jak działa?

  1. Piotr Kaniewski pisze:

    Chyba najbardziej kompleksowy i praktyczny artykuł o BIK jaki czytałem. Najszybszy dostęp do BIK jest przez BIG Infomonitor (jedno z trzech Biur Informacji Gospodarczej) – dlatego nawet pozabankowe firmy pożyczkowe mogą błyskawicznie sprawdzić klienta w BIK.

    • Rafał Skiba pisze:

      Dziękuję za komentarz i miłe słowa 🙂 A jak pozabankowe firmy pożyczkowe podchodzą do negatywnych danych klientów zamieszczonych w BIK? Na ile stanowią one przeszkodę w uzyskaniu pożyczki?

  2. Aga pisze:

    Czyli znim bank poda negatywne dane do BIK musi nas o tym poinformować i dopiero po kolejnych 30 dniach może nas wpisać bez zgody?

    • Rafał Skiba pisze:

      Jeżeli mówimy o przetwarzaniu danych bez zgody osoby, która nie wykonała zobowiązań albo dopuściła się zwłoki w tym względzie to tak. Ta informacja może być zawarta np. w wezwaniu do zapłaty albo podobnym piśmie.

  3. Krzysztof pisze:

    Nie wiedziałem że przez Infomonitor można sprawdzić BIK. Na pewno?

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *