Wpisy dla kategorii: zobowiązania
Kara umowna – kiedy można żądać jej zapłaty?
Karę umowną zalicza się do tzw. dodatkowych zastrzeżeń umownych. Jest to rodzaj sankcji, którą można zapisać w umowie jako formę naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Przepisy odnoszące się do kary umownej zawiera kodeks cywilny. Są to art. 483 – 484.
Kara umowna może zabezpieczać tylko zobowiązanie niepieniężne.
Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy.
Podstawą do żądania kary umownej może być zatem tylko stosowny zapis w umowie, a karę umowną można zastrzec tylko na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania o charakterze niepieniężnym, czyli takiego gdzie obowiązek dłużnika nie sprowadza się do zapłaty określonej kwoty pieniężnej (np. wynagrodzenia, ceny, czynszu, raty kredytowej itd.).
Kapitalizacja odsetek – kiedy jest dopuszczalna?
W polskim prawie cywilnym istnieje zakaz anatocyzmu czyli umawiania się z góry o zapłatę odsetek od zaległych odsetek. Przewiduje go art. 482 kodeksu cywilnego. Zakaz ten oznacza, że nie można umówić się z góry, że w przypadku zaległych, czyli niezapłaconych w terminie odsetek, dłużnik zapłaci wierzycielowi odsetki od takich odsetek tj. zastosowany będzie procent składany. Dotyczy to zarówno odsetek kapitałowych stanowiących wynagrodzenie za korzystanie z czyjegoś kapitału, jak również odsetek za opóźnienie, których wierzyciel ma prawo żądać, gdy dłużnik opóźnia się ze spłatą długu pieniężnego. O rodzajach odsetek pisałem tutaj: Odsetki – co o nich wiedzieć wypada?.
Zakaz anatocyzmu ma chronić dłużnika przed nadmiernym obciążeniem z tytułu narastającego długu. Z procentem składanym nie ma bowiem żartów o czym wiedział doskonale nawet Albert Einstein. 😉 Ponadto, gdyby możliwość pobierania odsetek od zaległych odsetek istniała bez ograniczeń mogłoby to prowadzić do obchodzenia przepisów o odsetkach maksymalnych.
Zakaz anatocyzmu, jak wiele prawnych zakazów nie jest bezwzględny. Oznacza to, że istnieją od niego pewne wyjątki.
Cudzy dług można przejąć, czyli o przejęciu długu słów kilka.
Zgodnie z prawem cywilnym cudzy dług można przejąć na siebie, czyli zobowiązać się do jego spłaty zamiast osoby, która go zaciągnęła. Przejęcie długu sprowadza się do tego, że w miejsce dłużnika wstępuje inna osoba (przejemca długu), a dłużnik zostaje zwolniony przez wierzyciela z obowiązku jego spłaty. Przy czym, prawa i obowiązki wynikające z umowy, na podstawie której dług został u wierzyciela (np. u pożyczkodawcy) zaciągnięty pozostają niezmienione. Zmienia się tylko osoba dłużnika zobowiązanego do uregulowania długu.
W praktyce bankowej przejęcie długu spotyka się np. przy podziale spółki będącej kredytobiorcą. Przejęcie długu z udzielonego kredytu możliwe jest także w odniesieniu do dłużnika będącego osobą fizyczną. Wówczas jedna osoba zastępuje inną jako kredytobiorca lub współkredytobiorca.
W jaki sposób można przejąć dług?
Przejęcie długu może być dokonane na dwa sposoby:
-
na podstawie umowy zawartej przez bank z osobą trzecią (przejemcą długu), za zgodą dłużnika albo
-
na podstawie umowy zawartej przez dłużnika z osobą trzecią (przejemcą długu), za zgodą banku.
Zaliczka a zadatek pieniężny.
Dzisiaj na blogu odpoczynek od spraw bankowych, ale jak najbardziej pozostajemy w jego konwencji. Mowa będzie o zaliczce i zadatku. Pojęcia te w mowie potocznej często używane są jako słowa bliskoznaczne w odniesieniu do kwoty pieniężnej jaką jedna strona umowy daje drugiej w związku z jej zawarciem. Pod względem prawnym zadatek a zaliczka to jednak dwie różne instytucje, które wywołują inne skutki.
Co to jest zadatek?
Zadatek to kwota pieniędzy (ale może być nim także rzecz) wręczana przy zawarciu umowy przez jedną stronę. Zadatek ma dyscyplinować strony do wykonania zawartej umowy. Jest to dodatkowy element umowy, który pełni rolę zabezpieczenia i odszkodowania, jeżeli umowa nie zostanie wykonana z powodu okoliczności zawinionych przez stronę umowy.
W obrocie prawnym zadatek najczęściej towarzyszy umowom o dzieło i umowom sprzedaży, ale można go wręczyć przy zawieraniu każdej umowy.
Odsetki – co o nich wiedzieć wypada?
Jeżeli szukasz definicji odsetek w kodeksie cywilnym, prawie bankowym czy innej ustawie to jej nie znajdziesz. Żadna ustawa nie określa, bowiem tego czym są odsetki. To jednak wcale nie oznacza, że obowiązujące prawo nie zawiera regulacji odnoszących się do odsetek, wręcz przeciwnie. Dzisiaj chciałbym przybliżyć Tobie najważniejsze z nich.
Czym są odsetki?
W odniesieniu do zobowiązań pieniężnych przez odsetki rozumie się wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy. Odsetki takie mają charakter kredytowy. Ich wielkość zależy od wysokości stopy procentowej, wysokości długu od którego są naliczane oraz czasu, w jakim dług powinien być przez dłużnika spłacony (np. pożyczka lub kredyt).
Wyróżnia się także odsetki za opóźnienie w spełnieniu zobowiązania pieniężnego. Wówczas odsetki mają charakter odszkodowawczy i represyjny wobec dłużnika.
Odsetki są świadczeniem okresowym i ubocznym wobec długu, z którym są związane. Dług jest świadczeniem głównym, jakie dłużnik ma obowiązek spełnić na rzecz wierzyciela. Odsetki mają natomiast charakter akcesoryjny, gdyż prawo do żądania zapłaty odsetek nie może powstać bez prawa do żądania zapłaty długu głównego. Jednak prawidłowość ta nie działa w drugą stronę, tj. jeśli roszczenie o zapłatę odsetek już powstało, to jest niezależne od prawa do żądania zapłaty długu głównego. Może zatem trwać po wygaśnięciu tego długu, być samodzielnym przedmiotem obrotu prawnego (np. przelewu) oraz może być dochodzone przed sądem niezależnie od długu głównego.
Poręczenie za spłatę kredytu lub pożyczki.
Poręczenie to popularna forma zabezpieczenia spłaty kredytów lub pożyczek, często stosowany pomiędzy członkami rodziny lub przyjaciółmi. Jednak nie wszyscy, którzy decydują się zostać poręczycielem zdają sobie w pełni sprawę z tego jak kształtuje się ich odpowiedzialność. Poniżej postaram się przybliżyć Tobie istotne kwestie związane z udzieleniem poręczenia.
Czym jest poręczenie?
Poręczenie to umowa na podstawie, której poręczyciel (dający poręczenie) zobowiązuje się względem wierzyciela (np. banku) wykonać zobowiązanie w przypadku, gdyby dłużnik (np. kredytobiorca) swojego zobowiązania nie wykonał. Poręczenie uregulowane jest w kodeksie cywilnym w art. 876 – 887. Jest to umowa dwustronna zawierana pomiędzy wierzycielem i poręczycielem bez udziału dłużnika. Poręczyciel powinien złożyć swoje oświadczenie o udzieleniu poręczenia na piśmie. Ustne oświadczenie poręczyciela będzie nieważne. Ten rygor nie obowiązuje wierzyciela, jego oświadczenie może być złożone nawet w sposób dorozumiany np. przez przyjęcie dokumentu zawierającego oświadczenie poręczyciela. Aby umowa poręczenia była ważna nie jest konieczna zgoda dłużnika, ponieważ nie jest on stroną tej umowy.
