Poręczenie za spłatę kredytu lub pożyczki.

Poręczenie to popularna forma zabezpieczenia spłaty kredytów lub pożyczek, często stosowany pomiędzy członkami rodziny lub przyjaciółmi. Jednak nie wszyscy, którzy decydują się zostać poręczycielem zdają sobie w pełni sprawę z tego jak kształtuje się ich odpowiedzialność. Poniżej postaram się przybliżyć Tobie istotne kwestie związane z udzieleniem poręczenia

Czym jest poręczenie?

Poręczenie to umowa na podstawie, której poręczyciel (dający poręczenie) zobowiązuje się względem wierzyciela (np. banku) wykonać zobowiązanie w przypadku, gdyby dłużnik (np. kredytobiorca) swojego zobowiązania nie wykonał.  Poręczenie uregulowane jest w kodeksie cywilnym w art. 876887. Jest to umowa dwustronna zawierana pomiędzy wierzycielem i poręczycielem bez udziału dłużnika. Poręczyciel powinien złożyć swoje oświadczenie o udzieleniu poręczenia na piśmie.  Ustne oświadczenie poręczyciela będzie nieważne. Ten rygor nie obowiązuje wierzyciela, jego oświadczenie może być złożone nawet w sposób dorozumiany np. przez przyjęcie dokumentu zawierającego oświadczenie poręczyciela. Aby umowa poręczenia była ważna nie jest konieczna zgoda dłużnika, ponieważ nie jest on stroną tej umowy.

Poręczenie jest tzw. osobistym zabezpieczeniem wierzytelności. Oznacza to, że poręczyciel, w przypadku niespłacenia długu przez dłużnika odpowiada osobiście z całego swojego majątku.

Poręczenie ma charakter akcesoryjny, czyli jest ściśle związane ze zobowiązaniem, które zabezpiecza. Jeżeli dług zostanie spłacony albo umorzony to poręczenie wygaśnie. Gdyby zaciągnięte przez dłużnika zobowiązanie było nieważne również udzielone poręczenie będzie nieważne. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zobowiązanie zaciągnęła osoba, która nie mogła tego skutecznie uczynić  z powodu braku zdolności do czynności prawnych. Wówczas poręczyciel powinien zobowiązanie wykonać jako dłużnik główny, jeżeli w chwili poręczenia o braku zdolności tej osoby wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

W praktyce poręczenie najczęściej jest stosowane przy zabezpieczaniu wierzytelności pieniężnych banków i innych instytucji finansowych.  Zobowiązanie poręczyciela sprowadza się wówczas do zapłaty pieniężnego zobowiązania dłużnika (np. spłaty kredytu lub pożyczki) w przypadku, gdyby kredytobiorca czy pożyczkobiorca nie spłacił go zgodnie z umową, którą zawarł z bankiem.

Za co można poręczyć?

Poręczenie może zostać udzielone za każdy rodzaj zobowiązania.  Kodeks cywilny nie przewiduje ograniczeń, co do rodzaju wierzytelności, które mogą być zabezpieczone w taki sposób.

Poręczyciel może poręczyć za całość lub część kredytu czy pożyczki. Jeżeli poręcza za część powinien w treści swojego oświadczenia wskazać, za którą część poręcza np. za daną transzę lub ratę kredytu. Poręczyciel udzielając poręczenia może także ograniczyć swoją odpowiedzialność poprzez wskazanie kwoty do wysokości, której będzie ponosił odpowiedzialność. W przypadku zapłacenia wierzycielowi tej kwoty,  jego poręczenia wygaśnie nawet wtedy, gdyby kredyt lub pożyczka w pozostałej części nie zostały spłacone.

Poręczenie może być terminowe lub bezterminowe. Poręczenie jest terminowe, gdy poręczyciel wyraźnie określił termin, do którego będzie ono ważne. Poręczenie jest bezterminowe, gdy poręczyciel nie wskazał w swoim oświadczeniu terminu. W takim przypadku poręczenie za spłatę kredytu lub pożyczki obowiązuje dopóki nie zostaną one w całości spłacone.

Poręczenie może być udzielone za  dług istniejący lub przyszły. Długiem przyszłym jest taki dług, który nie istnieje jeszcze w chwili udzielenia poręczenia np. poręczenie za nieudzielony jeszcze kredyt lub pożyczkę. W przypadku poręczenia za dług przyszły, poręczenie staje się skuteczne w momencie powstania zobowiązania, które zabezpiecza np. w chwili udzielenia kredytu. Poręczenie za dług przyszły jest tylko wtedy ważne, gdy przed powstaniem tego długu, przewidywało wysokość, do której poręczyciel będzie odpowiadał. Ponadto, gdy poręczenie za dług przyszły jest bezterminowe może być przed powstaniem długu odwołane w każdym czasie. Skuteczność odwołania nie jest uzależniona od zgody wierzyciela (banku).

Jaki jest zakres odpowiedzialności poręczyciela?

Jeżeli poręczyciel i bank udzielajacy kredytu lub pożyczki nie ustalili inaczej, to zakres zobowiązania poręczyciela wynika z zakresu zobowiązania kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy. Czyli innymi słowy, odpowiedzialność poręczyciela wyznaczona jest przez wysokość kredytu lub pożyczki, zabezpieczonej poręczeniem. Wysokośc ta może się zmieniać ponieważ poręczyciel może odpowiadać np. za odsetki z tytułu opóźnienia w spłacie kredytu, koszty niezbędne do zabezpieczenia lub dochodzenia kredytu przez bank.

Spłata części pożyczki lub kredytu powoduje odpowiednio ograniczenie odpowiedzialności poręczyciela. Aby uniknąć niebezpieczeństwa zapłacenia dużo wyższej sumy niż suma pożyczki czy kredytu, warto zapisać w umowie poręczenia do jakiej wysokości poręczenie zostało udzielone (np. „poręczam do kwoty 10 000 zł”).

Jeżeli dłużnik i wierzyciel (bank) zmieniają treść umowy kredytu lub pożyczki w ten sposób, że zwiększają kwotę zadłużenia lub wysokość oprocentowania to poręczyciel powinien wyrazić zgodę na takie zmiany, ponieważ są one dla niego niekorzystne, gdyż zwiększają zakres jego odpowiedzialności. Brak zgody poręczyciela skutkuje tym, że poręczyciel odpowiada tak jak dotychczas, czyli bez uwzględnienia tych zmian.

Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, gdy poręczenie zostało udzielone za tzw. kredyt odnawialny, których polega na tym, że odnawia się on po każdej spłacie. Zawarcie przez dłużnika i bank kolejnych aneksów do umowy kredytu odnawialnego, polegających jedynie na tym, że przedłużony zostaje okres obowiązywania umowy, bez zmiany warunków kredytu  nie wymaga zgody poręczyciela. Obowiązuje wtedy nadal ta sama umowa kredytu i poręczyciel odpowiada za spłatę kredytu, którego ważność została przedłużona na kolejny okres.

Po spłacie długu poręczycielowi przysługuje roszczenie regresowe.

Poręczycielowi, który spłacił kredyt lub pożyczkę przysługuje tzw. roszczenie regresowe w stosunku do kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy. Jak mawiają prawnicy, poręczyciel wstępuje wówczas w prawa zaspokojonego wierzyciela (banku), czyli staje się nowym wierzycielem dla dłużnika i może domagać się od niego zwrotu pieniędzy uiszczonych na spłatę kredytu lub pożyczki. W takiej sytuacji, aby umożliwić poręczycielowi dochodzenie tych pieniędzy od dłużnika, bank powinien wydać na żądanie poręczyciela wszelkie dokumenty związane z udzielonym poręczeniem.

Poręczyciel musi pamiętać także o tym, żeby niezwłocznie zawiadomić dłużnika o tym, że spłacił za niego pożyczkę lub kredyt. Gdyby tego nie uczynił, a dłużnik spłacił dług w banku to nie mógłby żądać od niego zwrotu tego, co sam bankowi zapłacił, chyba że dłużnik spłacając dług wiedział o tym, że wcześniej zrobił to poręczyciel.

O czym jeszcze warto pamiętać udzielając poręczenia?

Będac poręczycielem warto zapisać w umowie poręczenia, że za spłatę kredytu lub pożyczki poręczyciel odpowiada dopiero wtedy, gdy egzekucja wobec kredytobiorcy czy pożyczkobiorcy była bezskuteczna. Zgodnie z art. 881 k.c. jeśli nie ma takiego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny względem banku jak współdłużnik solidarny. To oznacza, że w chwili, gdy kredyt lub pożyczka stały się wymagalne bank według swojego może żądać uznania zapłaty całości lub części długu od kredytobiorcy/pożyczkobiorcy lub od poręczyciela.

Udzielając poręczenia za kredyt lub pożyczkę, dobrze zastrzec także w umowie poręczenia obowiązek i sposób powiadamiania przez bank o każdym opóźnieniu bądź zwłoce w spłacie długu, za który poręczenie zostało udzielone. Wówczas poręczyciel nie będzie musiał samodzielnie sprawdzać czy dłużnik regularnie spłaca kredyt lub pożyczkę. Zgodnie z Prawem bankowym bank jest obowiązany niezwłocznie powiadomić, w sposób określony w umowie, osoby będące dłużnikami z tytułu zabezpieczenia kredytu, jeśli kredytobiorca opóźnia się z jego spłatą. Obowiązek ten należy również odpowiednio stosować do pożyczek pieniężnych udzielanych przez bank. W przypadku, gdy bank nie powiadomi poręczyciela  o  opóźnieniu w spłacie kredytu lub pożyczki ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą jeśli poręczyciel na skutek braku takiej informacji poniósł szkodę.

Jeżeli udzieliłeś/-aś  poręczenia za spłatę kredytu lub pożyczki pamiętaj także o tym, że będzie to niekorzystnie wpływać na ocenę Twojej zdolności kredytowej, gdy będziesz ubiegać się o kredyt lub pożyczkę w banku.  Twoje dane jako poręczyciela są przekazywane do Biura Informacji Kredytowej (BIK). Ponadto jeżeli nie wykonasz zobowiązania z tytułu poręczenia, możesz zostać wpisany/wpisana do rejestru dłużników banku.

W celu dochodzenia roszczeń wobec poręczyciela bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny co znacznie ułatwia wszczęcie egzekucji. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: „Bankowy tytuł egzekucyjny – jak to działa?”

Poręczenie a małżeński ustrój majątkowy.

Jeżeli pomiędzy małżonkami istnieje ustrój rozdzielności majątkowej to każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem i samodzielnie może zawrzeć umowę poręczenia bez udziału drugiego małżonka. Z tytułu udzielonego poręczenia odpowiada wtedy wyłącznie swoim majątkiem osobistym.

Jeżeli małżonkowie pozostają w ustroju  wspólności majątkowej i jeden małżonek samodzielnie, bez zgody drugiego, zawarł umowę poręczenia, to wierzyciel może żądać zaspokojenia tylko z majątku osobistego poręczyciela oraz z jego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z przysługujących mu praw praw autorskich i pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy, a gdy poręczenie udzielone zostało w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład tego przedsiębiorstwa.

Gdy małżonek zawarł umowę poręczenia za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Małżonek wyrażający zgodę na udzielenie poręczenia nie odpowiada natomiast swoim majątkiem osobistym. Odpowiedź na pytanie co stanowi majątek osobisty małżonka znajdziesz tutaj: „Zaciągnięcie kredytu lub pożyczki bez zgody małżonka”.

W sytuacji, gdy małżonkowie udzielili razem poręczenia to odpowiadają oni wobec wierzyciela (banku) swoimi majątkami osobistymi oraz majątkiem wspólnym.

Poręczenie a upadłość lub śmierć dłużnika.

Ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika nie powoduje wygaśnięcia jego zobowiązań kredytowych. Co więcej, z dniem ogłoszenia upadłości zobowiązania pieniężne dłużnika, których termin jeszcze nie nastąpił, stają się wymagalne to znaczy, że bank może domagać się ich zapłaty.

Wobec faktu, że ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika nie prowadzi do wygaśnięcia jego zobowiązań kredytowych, to udzielone poręczenie nadal pozostaje w mocy i bank może dochodzić spłaty długu od poręczyciela. Gdy poręczyciel upadłego dłużnika zapłaci bankowi dług może dochodzić roszczenia regresowego od upadłego. Jego wierzytelność z tego tytułu umieszcza się na liście wierzytelności w prowadzonym postępowaniu upadłościowym w takiej wysokości, w jakiej zapłacił bankowi.

Wyjątkiem od zasady, że ogłoszenie upadłości likwidacyjnej dłużnika nie powoduje wygaśnięcia wierzytelności kredytowej jest sytuacja, gdy przed dniem jej ogłoszenia bank nie wypłacił dłużnikowi pieniędzy na podstawie umowy kredytu lub pożyczki. Wówczas umowy tego rodzaju wygasają. Jeżeli były one zabezpieczone poręczeniem, to zobowiązanie poręczyciela również wygaśnie.

Śmierć dłużnika (kredytobiorcy czy pożyczkobiorcy) nie zwalnia poręczyciela z odpowiedzialnosci za spłatę kredytu lub pożyczki. Poręczyciel odpowiada za ich spłatę  razem ze spadkobiercami zmarłego dłużnika.  Poręczyciel nie może jednak powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy przewidziane w prawie spadkowym.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

33 Komentarzy do Poręczenie za spłatę kredytu lub pożyczki.

  1. Aga pisze:

    Witam, ciekawi mnie kwestia odpowiedzialności poręczyciela w sytuacji śmierci dłużnika – jaka to jest odpowiedzialność? Rozumiem,że poreczyciel będzie miał roszczenie zwrotne do spadkobierców?

    • Rafał Skiba pisze:

      Śmierć dłużnika nie wpływa zasadniczo na pozycję prawną poręczyciela. Zakres jego odpowiedzialności z tytułu poręki jest taki sam jak dotychczas. W przypadku zaspokojenia wierzyciela swoje roszczenie regresowe poręczyciel może kierować do spadkobierców, którzy spadek po zmarłym dłużniku przyjęli.

  2. Kasia pisze:

    Witam,
    mam pytanie czy przy podpisywaniu umowy na kredyt studencki musza być oboje rodzice jeżeli są poręczycielami czy wystarczy jedno z nich?

    • Rafał Skiba pisze:

      Jeżeli poręczycielami mają zostać obydwoje to umowę poręczenia musi podpisać jedno i drugie. Chyba, że jeden rodzic udzieli pełnomocnictwa drugiemu, aby ten w jego imieniu podpisał umowę.

  3. Magda pisze:

    Witam
    Czy poręczyciel nadal jest zobowiązany, jeżeli nastąpiło wykreślenie spółki jawnej z KRS bez przeprowadzenia post. upadłościowego. Nie wiadomo, czy przeprowadzono likwidację majątku spółki. W każdym razie spółki jawnej nie ma, a BTE został wydany już po jej prawomocnym wykreśleniu. Czy wówczas poręczyciel cywilny ma obowiązek spłacić dług?

  4. Rafał Skiba pisze:

    Jeśli dług, za który poręczył nadal istnieje to tak. Odpowiedzialność poręczyciela ma samodzielny charakter i wierzyciel będzie mógł się domagać od niego zapłaty.

  5. Jadwiga pisze:

    Witam !!
    Chciałabym dowiedzieć się , czy w przypadku gdy poręczyciel nie spłaci zaciągniętego kredytu hipotecznego przez dłużnika to bank zabierze dom pod który dany kredyt został zaciągnięty??

  6. sylwia pisze:

    Witam
    Chciałabym się dowiedzieć , co się dzieje kiedy zmarł poręczyciel a kredytobiorca żyje i nie spłaca kredytu.Czy bank może żądać spłaty od spadkobierców żyranta.

  7. Monika pisze:

    Jeżeli do umowy kredytowej zawarty został aneks i poręczyciel wyraził tez zgodę na zmiany prowadzone aneksem, to czy w tej sytuacji współmałżonek poręczyciela musi po raz kolejny (przy aneksie) wyrazić na to zgodę? Zgodę wyrażał przy umowie kredytowej – na to aby małżonek poręczał kredyt.

  8. Alina pisze:

    Witam,

    poręczyłam kredyt studencki, drugim poręczyciel był bank (w 2/3 ).
    Stało się tak, że kredytobiorca zalega ze spłatami rat o czym zostałam poinformowana jak i o konsekwencjach w stosunku do mnie. telefonicznie uzyskała informację , że odpowiadam za spłatę całego kredytu. I tutaj moje pytanie: skoro poręczałam w 1/3 to dlaczego mam odpowiadać w 100% ? Czy to jest zgodne z prawem?

    • Rafał Skiba pisze:

      Wszystko zależy od tego w jaki sposób zakres Pani odpowiedzialności jako poręczyciela został ujęty w umowie poręczenia. Dlatego wgląd w jej treść jest niezbędny, aby móc odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Jeżeli jest Pani zainteresowana konsultacją w tej sprawie zapraszam do kontaktu mailowego.

  9. Jola pisze:

    Czy gdy poręczyłam kredyt swoją hipoteką nieruchomości która została mi przepisana a po pewnym czasie ją przepisałam z powrotem na wcześniejszego właściciela to nadal poręczenie istanieje?Nie mam tej nieruchomości.

    • Rafał Skiba pisze:

      Jeżeli hipoteka została prawidłowo ustanowiona i widnieje w dziale IV księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości to obciąża ją bez względu na zmiany właściciela.

  10. Magda pisze:

    Witam,
    rodzice zaciągneli kredyt hipoteczny, przestali go spłacać, komornik odezwał się do poręczycieli – mojej rodziny, (ja nie jestem poręczycielem tego kredytu) czy poręczyciele mogą założyć mi sprawę cywilną?

  11. Marta pisze:

    Czy poręczyciel może wycofać się z poręczenia po zawarciu umowy i po upływie ewentualnego czasu na odstąpienie od umowy? Czy jest jakakolwiek szansa aby poręczyciel został zwolniony z odpowiedzialności gdy nawet nie ma mowy o wadach oświadczenia woli?

  12. Anna pisze:

    Osoba ubiegająca się o dofinansowanie z Urzędu Pracy na rozwój działalności gospodarczej poprosiła mnie o poręczenie. Czy w przypadku jej śmierci jako poręczyciel bedę musiała płacić jego zobowiązanie?

  13. Ola pisze:

    A co jeśli nie żyje poręczyciel czy rodzina musi za niego spłacić?czy odpowiedzialność spada na dłużnika?

  14. Sylwia pisze:

    Witam.
    Jeżeli w dokumencie poręczenia nie ma kwoty przyszłego zobowiązania to czy jest ono ważne?

  15. Artur pisze:

    Proszę o wyjaśnienie: czy zgoda na kredyt współmałżonka jest poręczeniem? Czy w przypadku śmierci i odrzucenia spadku po zmarłym, który był kredytobiorca małżonek jest zobowiązany do spłaty zobowiązania jeśli wyraził zgodę na taki kredyt? Pozdrawiam

  16. Maria pisze:

    Mój mąż zaciągnął kredyt ja jako żona musiałam wspólnie z nim podpisać kredyt była to kwota 25.tys. Poręczycielem była siostra męża wraz ze swoim mężem i ich koleżanka.Mąż zmarł ja nie miałam zdolności finansowych aby móc dalej spłacać kredyt.Siostra męża jako poręczyciel płaci ten kredyt jeszcze nie spłaciła w całości a już 2 razy zakłada mi sprawę o zwrot zapłaconych rat i robi mi dodatkowo koszty komornicze.Siostra jest także spadkobiercą po moim mężu a na dodatek mąż darował jej córce gospodarstwo sadownicze z którego dochody były brane przy zaciąganiu kredytu Czy ma takie prawo żądać tylko ode mnie zwrotu zapłaconych rat?

  17. Anna pisze:

    witam.
    Czy osoba która obecnie spłaca zaciągniętą pożyczkę na kwotę około 6000tyś i regularnie spłaca ( nie ma żadnych opóźnień) może być poręczycielem do kredytu hipotecznego ?

  18. Katarzyna pisze:

    Witam. Dostałam wezwanie do zapłaty długu który został sprzedany przez bank jakieś kancelarii prawnej. Moja matka była poreczycielem tego kredytu i zmarła. Dostałam wezwanie do uregulowania naleznosci jako spadkobierca. Chce nadmienic ze pozyczkobiorca ktoremu moja mama poręczała zyje. Czy mam obowiązek spłacić pożyczkę? Bardzo proszę o informację ponieważ nie mogę nigdzie znaleźć odpowiedzi.

  19. mar pisze:

    Witam, czy poręczenia kredytu hipotecznego może dokonać jeden ze współmałżonków bez konieczności”dopisywania” do kredytu męża /żony?

  20. piotr pisze:

    Witam jakie odsetki należą się żyrantowi po spłacie zadłuzenia

Pozostaw odpowiedź Anna Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *