Pożyczka pieniężna a podatek od czynności cywilnoprawnych.

Od niektórych czynności cywilnoprawnych, w tym umów, należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.  W zależności od rodzaju czynności cywilnoprawnej, stawka tego podatku może wynosić: 0,1 proc., 0,5 proc., 1 proc., 2 proc., 19 zł. Jedną z umów, przy której także trzeba pamiętać o podatku od czynności cywilnoprawnych jest umowa pożyczki.

Umowa pożyczki a obowiązek podatkowy.

Przy umowie pożyczki podatnikiem jest pożyczkobiorca, który jest zobowiązany obliczyć i wpłacić należny podatek od czynności cywilnoprawnych w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy. Należy przy tym pamiętać, że umowa pożyczki jest skutecznie zawarta przez samo porozumienie stron. Przekazania pieniędzy pożyczkobiorcy z tytułu pożyczki nie należy traktować jako chwili zawarcia umowy, tylko jako wykonanie zobowiązania po stronie pożyczkodawcy. Ma to bardzo ważne znaczenie dla ustalenia momentu, w którym powstaje obowiązek podatkowy. Powstaje on bowiem już w momencie zawarcia umowy, niezależnie od tego, czy później nastąpi przekazanie pieniędzy, albo czy strony rozwiążą umowę lub od niej odstąpią.

W związku z powstaniem obowiązku podatkowego, pożyczkobiorca zobowiązany jest złożyć w urzędzie skarbowym deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnej PCC-3. Nie dotyczy to przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego są notariusze. Jeżeli zatem umowa pożyczki zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, to notariusz powinien pobrać i odprowadzić do urzędu skarbowego ewentualny podatek PCC od takiej umowy.

Stawka podatku PCC od umowy pożyczki wynosi 2 proc. Podstawę opodatkowania stanowi kwota pożyczki pieniężnej.

Jednak zawarcie umowy pożyczki nie zawsze wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku PCC przez pożyczkobiorcę. Generalnie od umowy pożyczki trzeba zapłacić ten podatek jeśli jej przedmiotem są:

  • rzeczy znajdujące się na terytorium Polski (pieniądze z tego punktu widzenia również traktowane są jako rzeczy) lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski. Umowa pożyczki będzie podlegać podatkowi PCC, jeżeli w dacie jej zawarcia pieniądze znajdowały się w Polsce;
  • rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, jeżeli pożyczkobiorca mieszka lub ma siedzibę na terytorium Polski i umowa pożyczki została dokonana na terytorium Polski.

A zatem, umowa pożyczki zawarta za granicą przez pożyczkobiorcę mającego siedzibą w Polsce i wykonywana za granicą, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zwolnienia pożyczek z podatku PCC w gronie rodziny.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiduje zwolnienia z tego podatku w przypadku pożyczek pieniężnych zawieranych w gronie najbliższej rodziny.

Zwolnione z podatku PCC  są umowy pożyczki zawarte między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu – na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn. Obecnie kwota ta wynosi 9637 zł. Do pierwszej grupy podatkowej ustawa zalicza: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki prawnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Czyli, pożyczki do kwoty 9637 zł zawierane z ww. osobami są zwolnione z podatku PCC. W takim wypadku pożyczkobiorca nie musi wypełniać deklaracji PCC-3 i składać jej w urzędzie skarbowym. W sytuacji, gdy pożyczka zawarta między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej przekroczy kwotę 9637 zł, pożyczkobiorca powinien zapłacić podatek PCC w wysokości 2% od nadwyżki ponad tę kwotę.

Drugie zwolnienie pożyczek z podatku PCC w gronie rodziny również odwołuje się do ustawy o podatku od spadków i darowizn z 28 lipca 1983 r. Sprowadza się ono do tego, że pożyczki pieniężne  na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a tej ustawy w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy są zwolnione od podatku po spełnieniu dwóch warunków. Zanim jednak o tych, warunkach to najpierw „odszyfrujmy” o jakich osobach i jakiej kwocie jest mowa.

Jeżeli chodzi o krąg osób, to zwolnione są pożyczki zawierane z małżonkiem, zstępnymi (dzieci, wnuki prawnuki), wstępnymi (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbem, rodzeństwem, ojczymem i macochą. Jak widać grupa ta jest nieco mniejsza niż przy pierwszym zwolnieniu i kilka osób zabrakło tym razem przy rodzinnym stole. Brakuje zięcia, synowej oraz teściów. Zatem pożyczki zawierane z tymi osobami korzystają tylko z tego pierwszego zwolnienia podatkowego tj. do kwoty 9637 zł.

Wracając do drugiego zwolnienia pożyczek w gronie rodziny, to kwotą graniczną również jest 9637 zł, tyle że tym razem jako dolna granica. Zatem pożyczka przekraczająca kwotę 9637 zł zawarta z małżonkiem, zstępnymi (dzieci, wnuki prawnuki), wstępnymi (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbem, rodzeństwem, ojczymem i macochą może być w całości zwolniona z podatku PCC po spełnieniu przez pożyczkobiorcę dwóch warunków, który w tym celu powinien:

  • w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy pożyczki złożyć deklarację PCC-3 we właściwym urzędzie skarbowym, oraz
  • udokumentować otrzymanie pieniędzy z pożyczki na rachunek bankowy, albo na rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową (SKOK) lub przekazem pocztowym. W pierwszym wypadku dowodem będzie wyciąg z konta bankowego w drugim potwierdzenie zrealizowania przekazu. Jeśli pożyczkobiorca tego nie udokumentuje będzie mu grozić naliczenie podatku w stawce sankcyjnej, wynoszącej 20% kwoty pożyczki. Będzie, o tym za mowa za chwilę.

Pamiętaj że, chcąc skorzystać ze zwolnienia podatkowego przy pożyczce wyższej niż 9637 zł zawartej z niektórymi krewnymi należy przejawić aktywność i zadbać o swoje interesy, aby podatku nie zapłacić. Jeśli jako pożyczkobiorca w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy pożyczki nie złożysz deklaracji podatkowej będziesz miał obowiązek zapłacić podatek PCC od pożyczki.

Kiedy jeszcze pożyczka jest zwolniona z podatku PCC?

Z podatku PCC są zwolnione także pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między innymi podmiotami niż osoby, zaliczone do I grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn (kto się do niej kwalifikuje już napisałem) do łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 5 000 zł od jednego podmiotu i 25 000 zł od wielu podmiotów – w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych, począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r. Oznacza to, że aktualny 3 letni okres dla tego zwolnienia podatkowego rozpoczął się 1 stycznia 2012 r. i potrwa do końca 2014 r. W tym okresie pożyczki pomiędzy innymi osobami niż zaliczone do I grupy podatkowej jeśli nie przekraczają wyżej wymienionych limitów są zwolnione z podatku PCC. Po przekroczeniu tych limitów od nadwyżki należy zapłacić podatek.

Ponadto zwolnione z PCC są także pożyczki udzielane przez:

  • przez przedsiębiorców niemających na terytorium Polski siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek,
  • z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku oraz z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
  • z utworzonych w drodze ustawy innych funduszów celowych,
  • przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.

Sankcyjna stawka podatku PCC.

Podstawowa stawka podatku wynosząca 2% kwoty pożyczki pieniężnej może zostać zwiększona do 20 %, w sytuacji, gdy przed organem podatkowym/organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego pożyczkobiorca powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a należny podatek od tej czynności nie został zapłacony.

Sankcyjna stawka w wysokości 20% kwoty pożyczki może zostać nałożona także na biorącego pożyczkę pieniężną, powołującego się na fakt zawarcia umowy pożyczki, który nie spełnił uprawniającego go do zwolnienia warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na jego rachunek bankowy, czy rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym. Dotyczy to pożyczek w kwocie przekraczającej 9637 zł zaciąganych u niektórych krewnych przy drugim zwolnieniu podatkowym opisanym w akapicie Zwolnienia pożyczek z podatku PCC w gronie rodziny.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

11 Komentarzy do Pożyczka pieniężna a podatek od czynności cywilnoprawnych.

  1. Żelibur pisze:

    Podatek od pożyczki to wg mnie czyste złodziejstwo!
    Pożyczam od kogoś np. 10.000 zł i mam z tego powodu oddać Państwu 200 zł? A niby czemu? Przecież ja te 10.000 zł (albo i więcej) będę musiał zwrócić prędzej czy później!!!

    • Wojtek pisze:

      Nie jest żadnym „złodziejstwem” wymóg zapłacenia podatku dla państwa.
      To jest po prostu obowiązek obywatelski dla zwiększenia budżetu. Jak cię napadną kto ci pomoże jak nie policja opłacana z budżetu ?

  2. Zgadzam się, że jest to czyste złodziejstwo. Odbieramy obywatelom gotówkę, którą mogliby przeznaczyć na konsumpcję – a przez to napędzenie gospodarki. Ale nie, lepiej odbierzmy im ich całe środki pieniężne. Typowe myślenie polskiego rządu.

  3. Urszulka pisze:

    Zgadzam się z przedmówcami, złodziejstwo i jeszcze raz złodziejstwo!!! pożyczyłam od przyszłej teściowej 25000 z czego 500 zabrało Państwo !. żenua, no ale tak sobie myślę, że może dzięki mojej wpłacie ktoś będzie miał pracę, może panie urzędniczki w kasie jednego z urzędów na śląsku, otóż jedna z pań wypisała druk, druga w okienku obok przyjęła pieniądze, śmiech na sali dwie osoby do obsługi kasy, tak to pracowac można, szkoda tylko ze ja potrafię w pracy i obsłużyc kasę i towar zamówic i wiele, wiele innych.

  4. józio z Krakowa pisze:

    Urszulka-baju baju-tak sie składa że teściowa to piewsza grupa -Do pierwszej grupy podatkowej ustawa zalicza: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki prawnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Czyli pożyczki nieprzekraczające kwoty 9637 zł zawierane z ww. osobami są zwolnione z podatku PCC-a reszte to policz jesli wiesz co to znaczy -bziuuuuuuu!!!!!!!!!!!!

    • Rafał Skiba pisze:

      Ale to przyszła teściowa była, więc nie można jej jeszcze zaliczyć do pierwszej grupy podatkowej. Nastąpi to dopiero po ślubie z jej synem. 😉

      • józio z Krakowa pisze:

        faktycznie to była przyszła teściowa-mimo to jednak od tych 25000 nie zapłaciła 500pln-bo o czymś zapomniala przy liczeniu……

        • Rafał Skiba pisze:

          Jeżeli zapomniała to raczej zapłaciła. Natomiast przy założeniu, że przyszła teściowa od początku 2012 r. innych pożyczek jej nie udzieliła, to podatek od pożyczki w kwocie 25 tys. zł udzielonej przez osobę niezaliczoną do I grupy podatkowej wynosi rzeczywiście 400 zł (nie zaś 500 zł) obliczony jako 2% od nadwyżki ponad 5 tys. zł. Dzięki za czujność 🙂

        • józio z Krakowa pisze:

          Jeżeli zapomniała to raczej zapłaciła-uważam że Urszuli przyszły bardzo łatwo słowa złodziejstwo zarazem pisząc coś co nie jest prawda-gdyby zapłaciła to wiedziała by ile-zlodziej czy kłamca -to moje pytanie?

  5. Krzysztof pisze:

    Bardzo przydatne artykuły. Gratulacje dla autora.

  6. Polo pisze:

    Bardzo dobry artykuł choć już nie najnowszy. Warto by jeszcze poruszyć kontekst wspólnoty majątkowej. Np. brat pożycza od brata 100000 i obaj mają wspólnotę majątkową ze swoimi żonami. Czyli w szczególności żona brata pożyczającego też jest beneficjentem pożyczki. Czy kwotę należy podzielić na dwa razy po 50000 i od jednego nie ma PCC (brat biorący), a od drugiego jest (żona brata biorącego)? A może należy podzielić na 4 części (wszak pożyczka następuje również z majątku wspólnego) brat->bratu, brat->żonie brata biorącego, żona brata dającego->szwagrowi, żona brata dającego->żonie brata biorącego… i każde objęte innym podatkiem. Na szczęście większość tego co znalazłem w necie mówi, że ważne jest kto z kim podpisał umowę, a nie ważne czy pożyczka jest z majątku wspólnego ani czy pieniądze trafiają do majątku wspólnego. Niestety znalazłem też głosy w necie które wypowiadają się o niekorzystnej interpretacji US i dzieleniu pożyczki na dwie osobne kwoty, jedna zwolniona z podatku a druga objęta 2% pcc. W każdym przypadku trzeba taką pożyczkę (100000) zgłosić (PCC-3) oraz udokumentować np. potwierdzeniem przelewu bankowego lub wpłaty, aby mieć w ogóle prawo do zwolnienia.

Pozostaw odpowiedź Krzysztof Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *