Przedsiębiorca a rachunek bankowy.

Czy przepisy prawa nakładają na przedsiębiorcę obowiązek posiadania rachunku bankowego? Odpowiedź na to pytanie, generalnie jest twierdząca. Wymóg posługiwania się przez przedsiębiorcę rachunkiem bankowym w związku z prowadzoną działalnością można odnaleźć, w co najmniej kilku ustawach. Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej a rachunek bankowy.

Przede wszystkim należy wspomnieć o ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. Otóż, ustawa ta w art. 22 nakłada na przedsiębiorcę obowiązek związany z rachunkiem bankowym. Stanowi on, że przedsiębiorca w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą powinien dokonywać lub przyjmować płatności, które się z nią wiążą za pośrednictwem rachunku bankowego, w każdym przypadku, gdy:

  • drugą stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  • jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

Jeżeli przedsiębiorca jest członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (SKOK-u) może rozliczać się za pośrednictwem rachunku otwartego w tej instytucji.

UWAGA!!!

Od dnia 01 stycznia 2017 roku obowiązuje zmieniony art. 22 ustawy o swobodzie działaności gospodarczej, który nakłada na przedsiębiorców obowiązek rozliczania się za pośrednictwem rachunku jeżeli wartość transakcji przekracza równowartość 15 000 zł. Przeczytasz o tym tutaj: „Obowiązek dokonywania rozliczeń za pośrednictwem rachunku – zmiany”.

Na marginesie wspomnę, że przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną (np. osobowe spółki handlowe) wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. W przypadku takiej spółki możliwe jest zawarcie z bankiem umowy na prowadzenie wspólnego rachunku bankowego dla wszystkich wspólników spółki cywilnej. Jeżeli w umowie tej nie zostanie zapisane inaczej, każdy ze wspólników, jako współposiadacz rachunku będzie uprawniony do składania dyspozycji dotyczących rachunku i zgromadzonych na nim pieniędzy.

Działalnościa gospodarczą jest z kolei działalność zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Transakcją natomiast będzie umowa, której przedmiotem jest odpłatne dostarczanie towaru lub świadczenie usług, gdy jest ona zawierana w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą lub zawodową.

Jednorazowa wartość transakcji to łączną wartość towaru czy usługi określona w umowie pomiędzy przedsiębiorcami. Czyli obowiązek dokonania rozliczenia transakcji za pośrednictwem rachunku bankowego wystąpi także wówczas, gdy wartość transakcji na podstawie umowy zawartej między przedsiębiorcami będzie większa niż równowartość 15 000 euro, a płatność następować będzie w ratach, niższych od tej kwoty. Równowartość kwoty 15 000 euro należy przeliczyć na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym transakcja została zawarta.

Jaki rachunek powinien posiadać przedsiębiorca?

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej mówi o rachunku bankowym, za pośrednictwem którego przedsiębiorca powinien dokonywać rozliczeń pieniężnych. Nie mówi natomiast nic na temat rodzaju tego rachunku.

Zgodnie z art. 49 Prawa bankowego banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:

  • rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze;
  • rachunki lokat terminowych;
  • rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych;
  • rachunki powiernicze.

Przy czym rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:

  • osób fizycznych;
  • szkolnych kas oszczędnościowych;
  • pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.

Natomiast rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:

  • osób prawnych;
  • jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną;
  • osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.

Zatem jeżeli przedsiębiorca jest osobą prawną lub inną jednostką organizacyjną nie ulega wątpliwości, że powinien posługiwać się rachunkiem rozliczeniowym. W przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną powstaje pytanie, czy może on może wykorzystać do rozliczeń związanych z prowadzoną działalnością prywatny rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy? Na tak przemawia dosłowne brzmienie przepisu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który nie nakazuje, aby był to oddzielny rachunek. Z drugiej strony biorąc pod uwagę przepisy Prawa bankowego, to właśnie rachunek rozliczeniowy jest dedykowany dla przedsiębiorców. W praktyce zdarzają się sytuacje, że osoba prowadząca działalność gospodarczą wykorzystuje do tego posiadany ROR. Może to być jednak poczytane przez bank jako sprzeczne z wymogami Prawa bankowego i zapisami umowy na podstawie, której bank ROR dla klienta prowadzi

Rachunek bankowy a prawo dewizowe.

Również prawo dewizowe (ustawa z dnia 27 lipca 2002 r.) wspomina o rachunku bankowym przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 25 tej ustawy, w przypadku przekazów za granicę oraz rozliczeń w kraju związanych z obrotem dewizowym, jeśli kwota przekazu lub rozliczenia przekracza równowartość 15 000 euro (a więc ten sam limit co wyżej omówiony) powinny być one dokonane za pośrednictwem:

  • uprawnionych banków lub
  • krajowych instytucji płatniczych lub oddziałów unijnych instytucji płatniczych w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych.

Uprawnionym bankiem jest bank krajowy, polski oddział banku zagranicznego, polski oddział zagranicznej instytucji kredytowej.

Przeliczenia walut w przypadku rozliczeń dewizowych należy dokonać przy zastosowaniu średnich kursów walut NBP w dniu poprzedzającym dokonanie stosownej czynności.

Rachunek bankowy a ordynacja podatkowa.

W ordynacji podatkowej (ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r.) również znajdujemy przepis wskazujący na potrzebę posiadania rachunku przez przedsiębiorcę. Jest to art. 61 tej ustawy, który stanowi, że zapłata podatków, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów powinna następować w formie polecenia przelewu. Przelew może być realizowany za pośrednictwem rachunku bankowego, w SKOK-u czy rachunku płatniczego prowadzonego przez instytucję płatniczą. Czym jest instytucja płatnicza dowiesz się stąd: Ustawa o usługach płatniczych – to warto wiedzieć.

Obowiązek rozliczania się z urzędem skarbowym w formie przelewów dotyczy także kwot pobranych w związku z wykonywaniem przez powyższych przedsiębiorców podatnika funkcji płatnika. Płatnikiem jest osoba lub podmiot, jeżeli są obowiązani na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Obowiazek zapłaty podatków za pośrednictwem rachunku nie dotyczy tzw. mikroprzedsiębiorców. Oni mogą wpłacać podatki do urzędu skarbowego także gotówką.

Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Obydwa te warunki muszą zachodzić łącznie by móc posiadać status mikroprzedsiębiorcy. Wielkości wyrażone w euro przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

Ordynacja podatkowa mówi jedynie o formie, w jakiej powinna być realizowana zapłata podatku. Nie przesądza, czy rachunek bankowy należący do przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, wykorzystywany w tym celu powinien być odrębnym rachunkiem rozliczeniowy (kontem firmowym). Z tego punktu widzenia, teoretycznie prywatny ROR przedsiębiorcy powinien wystarczyć. W praktyce bywa różnie, ponieważ urzędy wymagają odrębnego rachunku.

Bez względu na to, jaki rachunek to będzie, należy pamiętać o tym, aby w związku z działalnością gospodarczą zgłosić go w urzędzie skarbowym. Tak samo należy postąpić w przypadku zmiany rachunku wykorzystywanego do rozliczeń z fiskusem.

Rachunek bankowy a VAT.

Rachunek bankowy będzie potrzebny także podatnikom VAT, do otrzymywania zwrotu tytułem rozliczenia tego podatku. Ustawa o podatku od towarów i usług (z dnia 11 marca 2004 r.) w art. 87 stanowi, że w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zwrot różnicy  realizowany jest na rachunek podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w SKOK-u, którego jest członkiem, wskazany w stosownym zgłoszeniu identyfikacyjnym. Zwrot różnicy podatku VAT może być także obecnie dokonany na wskazany przez podatnika rachunek banku lub na rachunek SKOK-u, jako zabezpieczenie udzielonego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu.

Rachunek bankowy a ZUS.

Na przepis odnoszący się do rachunku bankowego napotykamy również w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (ustawa z dnia 13 października 1998 r.). Zgodnie z nimi (art. 47 ust. 4), składki na ubezpieczenie społeczne opłaca się na wskazane przez ZUS rachunki bankowe odrębnymi wpłatami, w podziale na:

  • ubezpieczenia społeczne;
  • ubezpieczenie zdrowotne;
  • Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
  • Fundusz Emerytur Pomostowych.

Płatnik składek jest obowiązany opłacać należności z tytułu powyższych składek, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia swojego rachunku bankowego lub rachunku płatniczego prowadzonego przez instytucję płatniczą w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych. Wymogu tego nie stosuje się do osób fizycznych będących płatnikami, jeżeli nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej.

Mikroprzedsiębiorca jako płatnik składek do ZUS może opłacać należności z ich tytułu również w formie przekazu pocztowego lub w formie przekazu pieniężnego za pośrednictwem instytucji płatniczej lub biura usług płatniczych w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

10 Komentarzy do Przedsiębiorca a rachunek bankowy.

  1. Zatem wniosek jest taki, że jednoosobowy przedsiębiorca nie musi posiadać rachunku bankowego, jeśli przypadkiem nie łapie się pod jakiś wyjątek (jak np. przeprowadzanie transakcji powyżej określonych sum, choć i to chyba można obejść, przyjmując zapłatę wekslem i w celu jej odebrania indosując go na nieprzedsiębiorcę:).

    Również nie widzę niebezpieczeństwa ze strony samego banku – nie każdy z nich ma w umowie zakaz wykorzystywania rachunku osobistego do działalności gospodarczej, a zasadność powoływania się na przepisy ogólne jest imho mocno wątpliwa.

    Oczywiście problem, jak zwykle, jest sztucznie stworzony, nie istniałby, gdyby banki nie dyskryminowały osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wyższymi opłatami za prowadzenie rachunku i przelewy. Niemniej jednak obecnie nie ma oferty dla przedsiębiorcy, która byłaby darmowa, tzn. posiadała darmowe prowadzenie konta i darmowy dostęp do gotówki.

    • Rafał Skiba pisze:

      Za ofertę banków na rynku dla małych przedsiębiorców póki co nie odpowiadam 🙂 , a przepisy są obecnie takie jak przywołałem. Poza aspektami czysto prawnymi pozostaje jeszcze kwestia zwyczajnej wygody, rozliczanie się z kontrahentami za pośrednictwem rachunku jest jednak łatwiejsze.

      • Rafale, ocenę, czy rozliczanie płatności za pośrednictwem rachunku jest łatwiejsze, pozostawmy przedsiębiorcom. Jak widać, nie zawsze jest łatwiejsze, skoro czasem trzeba do tego przymuszać ustawą 🙂 Zresztą dobrze wiemy, że to nie o przychylanie nieba przedsiębiorcom chodzi, tylko o ich większą kontrolę 🙂

        • Rafał Skiba pisze:

          Oczywiście, że ratio legis stojące za tym przepisem to przede wszystkim kontrola bezpieczeństwa obrotu finansowego i przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy, zaś limit 15 tys euro wynika z dyrektyw UE. Niemniej, kwestia wygody też nie jest bez znaczenia w praktyce i nie pozbawiaj mnie tak całkowicie prawa do wyrażania opinii w tej kwesti 😉

        • Nikomu nie odbieram prawa do wyrażania swojego zdania, szeroko rozumiana wolność ma dla mnie zasadnicze znaczenie 🙂

        • Rafał Skiba pisze:

          Jasne, przekomarzam się 🙂 A przedsiębiorców czytających artykuł zachęcam do wyrażania swoich opinii.

  2. Krecik pisze:

    Bardzo dobry opis tematu – zwięźle większość aspektów opisana, podlinkuję go u siebie.

  3. Widzę, że temat wraca jak bumerang.
    W moim przypadku to jeden z najpopularniejszych wpisów na moim blogu:
    http://www.temidajestkobieta.pl/2010/09/26/konto-firmowe-czyli-jak-banki-zarabiaja-na-naszej-niewiedzy/

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *