Wpisy oznaczone tagiem: zobowiązania

Gwarancja bankowa jako zabezpieczenie wierzytelności.

Banki zazwyczaj kojarzą się z takimi czynnościami jak udzielanie kredytów, przyjmowanie lokat czy prowadzenie rachunków bankowych. Jednak czynności zastrzeżonych wyłącznie dla banków jest znacznie więcej. Jedną z nich jest udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych. Bohaterem dzisiejszego odcinka będzie właśnie gwarancja bankowa. Przepisy dotyczące gwarancji bankowej zawiera najważniejsza dla banków ustawa, czyli Prawo bankowe (art. 8084). Banki mogą na zlecenie udzielać gwarancji bankowych i w praktyce robią to powszechnie.

Czym jest gwarancja bankowa?

Zgodnie z art. 81 Prawa bankowego jest to jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku.

W piśmiennictwie prawniczym i orzecznictwie sądów przyjmuje się, że gwarancja to umowa pomiędzy bankiem-gwarantem a beneficjentem gwarancji, przy czym stroną jednostronnie zobowiązaną jest bank wystawiający gwarancję. Jego zobowiązanie ma charakter pieniężny, czyli polega na zapłacie określonej sumy pieniężnej w razie wykonania przez uprawnionego (beneficjenta gwarancji) praw z gwarancji. Gwarancja może być wystawiona w złotych lub w walucie obcej.

Poręczenie a dochodzenie zapłaty przez bank.

O poręczeniu pisałem już na blogu Poręczenie za spłatę kredytu lub pożyczki. Niemniej chciałbym  mu poświęcić kolejny wpis i omówić  możliwości dochodzenia przez bank zapłaty od poręczyciela. W tym celu przywołam także kilka orzeczeń Sądu Najwyższego.

Poręczenie jest tzw. osobistym sposobem zabezpieczenia wierzytelności, co oznacza, że jeśli dłużnik główny (np. kredytobiorca), za którego poręczenie zostało udzielone nie spłaci długu (np. kredytu) to wierzyciel (np. bank) może żądać zapłaty od poręczyciela ponoszącego odpowiedzialność z całego swojego majątku. W umowie poręczenia nie można ograniczyć odpowiedzialności poręczyciela do poszczególnych składników jego majątku. Zakres odpowiedzialności poręczyciela może być natomiast ograniczony w ten sposób, że zostanie wskazana kwota pieniężna do wysokości, której będzie on ponosił odpowiedzialność.

Poręczyciel i kredytobiorcą to dłużnicy solidarni, chyba że umowa stanowi inaczej.

Zgodnie z prawem cywilnym, poręczyciel jest odpowiedzialny za spłatę kredytu jako współdłużnik solidarny, chyba że inaczej zapisano w umowie poręczenia. Czyli, aby wyłączyć lub zmodyfikować domyślną solidarną odpowiedzialność poręczyciela, należy to wyraźnie w umowie zapisać.

Zaliczka a zadatek pieniężny.

Dzisiaj na blogu odpoczynek od spraw bankowych, ale jak najbardziej pozostajemy w jego konwencji. Mowa będzie o zaliczce i zadatku. Pojęcia te w mowie potocznej często używane są jako słowa bliskoznaczne w odniesieniu do kwoty pieniężnej jaką jedna strona umowy daje drugiej w związku z jej zawarciem. Pod względem prawnym zadatek a zaliczka to jednak dwie różne instytucje, które wywołują inne skutki.

Co to jest zadatek?

Zadatek to kwota pieniędzy (ale może być nim także rzecz) wręczana przy zawarciu umowy przez jedną stronę. Zadatek ma dyscyplinować strony do wykonania zawartej umowy. Jest to dodatkowy element umowy, który pełni rolę zabezpieczenia i odszkodowania, jeżeli umowa nie zostanie wykonana z powodu okoliczności zawinionych przez stronę umowy.

W obrocie prawnym zadatek najczęściej towarzyszy umowom o dzieło i umowom sprzedaży, ale można go wręczyć przy zawieraniu każdej umowy.

Długi spadkowe a milczące przyjęcie spadku.

Dziedziczenie długów może być nie lada problemem. Powszechne w naszych czasach zaciąganie kredytów bankowych, czy pożyczek u innych pożyczkodawców w połączeniu z często ograniczoną wiedzą spadkobierców na temat długów zmarłego i zasad prawa spadkowego, nierzadko skutkuje pełną odpowiedzialnością spadkobierców za spłatę takich długów.

Milczące przyjęcie spadku. 

Ogólne zasady odpowiedzialności za długi spadkowe na przykładzie zaciągniętego przez spadkodawcę kredytu przedstawiłem tutaj: Kredyt a śmierć kredytobiorcy. Dla przypomnienia napiszę krótko, że odpowiedzialność za długi spadkowe uzależniona jest od sposobu, w jaki spadkobierca przyjął spadek. Odrzucając spadek nie musi spłacać długów spadkowych w ogóle. Przyjmując spadek wprost, ponosi on odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczeń. Odpowiada wówczas za ich spłatę całym swoim majątkiem oraz majątkiem zmarłego, który odziedziczył. Ograniczyć swoją odpowiedzialność za długi spadkowe może przyjmując spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Gdy tak uczyni to odpowiada za spłatę długów spadkodawcy do kwoty, która jest równa wartości odziedziczonego przez niego spadku. Spadkobierca nie odpowiada wtedy za długi spadkowe przewyższające wartość spadku.

Przedawnienie kredytu – kiedy nastąpi?

Zgodnie z zasadami prawa cywilnego, roszczenia majątkowe (z nielicznymi wyjątkami) po upływie określonego czasu ulegają przedawnieniu. Kiedy to następuje, dłużnik może podnieść zarzut przedawnienia i odmówić zaspokojenia wierzyciela. Roszczenie banku wynikające z udzielonego kredytu również może się przedawnić.

Ogólne terminy przedawnienia określa kodeks cywilny w art. 118. Zgodnie z nim, roszczenia majątkowe przedawniają się po 10 latach, chyba że przepis szczególny na zasadzie wyjątku określa inny termin. Jeżeli jednak roszczenia majątkowe związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej to przedawniają się znaczenie szybciej, bo już po 3 latach. Ten sam 3 letni termin obowiązuje dla przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe np. o odsetki.

Termin przedawnienia zaczyna biec od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie jest wymagalne, gdy wierzyciel może żądać od dłużnika, aby je spełnił, a po stronie dłużnika taki obowiązek zachodzi. Przy długu pieniężnym, co do zasady, roszczenie jest wymagalne, gdy upłynął termin jego zapłaty.

Termin przedawnienia kredytu.

Banki niewątpliwie należy zaliczyć do kategorii przedsiębiorców, a kredyty, które udzielają swoim klientom związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zatem roszczenie banku wynikające z niespłaconego kredytu przedawnia się po upływie 3 lat od dnia jego wymagalności. Dotyczy to wszystkich kredytów, zarówno tych udzielanych konsumentom jak i przedsiębiorcom. Cel czy sposób wykorzystania kredytu są bez znaczenia.

Pożyczka pieniężna a podatek od czynności cywilnoprawnych.

Od niektórych czynności cywilnoprawnych, w tym umów, należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.  W zależności od rodzaju czynności cywilnoprawnej, stawka tego podatku może wynosić: 0,1 proc., 0,5 proc., 1 proc., 2 proc., 19 zł. Jedną z umów, przy której także trzeba pamiętać o podatku od czynności cywilnoprawnych jest umowa pożyczki.

Umowa pożyczki a obowiązek podatkowy.

Przy umowie pożyczki podatnikiem jest pożyczkobiorca, który jest zobowiązany obliczyć i wpłacić należny podatek od czynności cywilnoprawnych w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy. Należy przy tym pamiętać, że umowa pożyczki jest skutecznie zawarta przez samo porozumienie stron. Przekazania pieniędzy pożyczkobiorcy z tytułu pożyczki nie należy traktować jako chwili zawarcia umowy, tylko jako wykonanie zobowiązania po stronie pożyczkodawcy. Ma to bardzo ważne znaczenie dla ustalenia momentu, w którym powstaje obowiązek podatkowy. Powstaje on bowiem już w momencie zawarcia umowy, niezależnie od tego, czy później nastąpi przekazanie pieniędzy, albo czy strony rozwiążą umowę lub od niej odstąpią.

W związku z powstaniem obowiązku podatkowego, pożyczkobiorca zobowiązany jest złożyć w urzędzie skarbowym deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnej PCC-3. Nie dotyczy to przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego są notariusze. Jeżeli zatem umowa pożyczki zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, to notariusz powinien pobrać i odprowadzić do urzędu skarbowego ewentualny podatek PCC od takiej umowy.

O czym warto pamiętać pożyczając pieniądze?

Pożyczanie pieniędzy w gronie rodziny, przyjaciół albo znajomych jest dosyć powszechne. Jednak w momencie udzielania pożyczki, strony nie zawsze przywiązują należytą wagę do aspektów prawnych z nią związanych. Dający pożyczkę nierzadko krępuje się lub uważa za niestosowne w stosunku do bliskich osób zachować bardziej sformalizowane podejście przy zawieraniu tego rodzaju umowy. Zdarza się, że takie zachowanie obraca się później przeciwko niemu i w efekcie ma on trudności w odzyskaniu pieniędzy. Dzisiaj kilka słów o tym, na co zwrócić uwagę przy pożyczce pieniężnej.

Pożyczkę reguluje kodeks cywilny.

Jeżeli pożyczasz komuś pieniądze to zawierasz umowę pożyczki w rozumieniu prawa cywilnego. Umowa ta uregulowana jest w kodeksie cywilnym (art. 720 – 724). Z prawnego punktu widzenia, przez umowę pożyczki pieniężnej osoba, która pożyczki udziela czyli pożyczkodawca, zobowiązuje się przenieść określoną ilość pieniędzy na własność osoby, zaciągającej pożyczkę czyli pożyczkobiorcy. Pożyczkobiorca zobowiązany jest natomiast zwrócić tę samą ilość pieniędzy czyli inaczej mówiąc spłacić pożyczkę. Umowa pożyczki jest więc umową zobowiązującą dla obydwu stron. Dochodzi ona do skutku przez samo porozumienie się stron, czyli od tego momentu jest dla nich prawnie wiążąca. Prawnicy określają takie umowy mianem konsensualnych. Udostępnienie pieniędzy pożyczkobiorcy jest już zrealizowaniem zawartej umowy.