Wpisy z miesiąca: Kwiecień 2012

Zaciągnięcie kredytu lub pożyczki bez zgody małżonka.

Dzisiejszy wpis  poświęcony będzie  odpowiedzialności za spłatę kredytu lub pożyczki zaciągniętej przez jednego z małżonków bez zgody drugiego. Zagadnienie omówione będzie z punktu widzenia najczęściej spotykanej sytuacji, gdy pomiędzy małżonkami nie ma ustanowionej rozdzielności majątkowej  i umowa kredytu lub pożyczki została podpisana po zawarciu małżeństwa.

Ogólna zasada odpowiedzialności.

W obowiązującym stanie prawnym, co do zasady małżonek nie odpowiada za długi swojego współmałżonka zaciągnięte bez jego zgody. Zasada ta dotyczy zarówno małżeństw ze wspólnością majątkową jak i rozdzielnością majątkową.

Wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków tylko wtedy, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka (art. 41  § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Mieszkaniowy rachunek powierniczy w ustawie deweloperskiej.

Ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego  z dnia 16 września 2011 r., nazywana ustawą deweloperską,  ustala nowe standardy nabywania inwestycji mieszkaniowych, nakładając wiele obowiązków na deweloperów w celu ochrony ich klientów.  Jednym z kluczowych rozwiązań wprowadzonych przez  ustawę  jest obowiązek otwierania w bankach przez deweloperów mieszkaniowych rachunków powierniczych dla realizowanych inwestycji deweloperskich. Poniższy wpis przybliży Tobie zasady funkcjonowania tych rachunków zgodnie z ustawą deweloperską.

Kto jest chroniony przez ustawę deweloperską?

Ochrona praw nabywcy przewidziana w ustawie deweloperskiej przysługuje osobie fizycznej, wobec której deweloper na podstawie umowy deweloperskiej zobowiązał się do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę, albo do przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość.

Na jakich zasadach działa rachunek powierniczy?

Instytucja rachunku powierniczego znalazła zastosowanie w ustawie o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego z dnia 16 września 2011 r., którą potocznie nazywa się ustawą deweloperską. Rozwiązania wprowadzone przez tę ustawę dotyczące zamkniętych i otwartych mieszkaniowych rachunków powierniczych, do zakładania których zobowiązani będą deweloperzy, mam zamiar przedstawić w kolejnym wpisie: Mieszkaniowy rachunek powierniczy w ustawie deweloperskiej. Dzisiaj tytułem wstępu do tej tematyki, chciałbym przybliżyć Tobie ogólne regulacje dotyczące rachunku powierniczego w Prawie bankowym. 

Zasady działania rachunku powierniczego.

Rachunek powierniczy odnajdujemy w art. 59 ustawy Prawo bankowe. Jest to szczególny rodzaj rachunku bankowego i dlatego w zakresie nienormowanym przez art. 59 stosuje się  do niego przepisy ogólne o rachunkach bankowych zawarte w kodeksie cywilnym (art. 725 733) oraz w ustawie Prawo bankowe (Rozdział 3).

Idea rachunku powierniczego sprowadza się do tego, że mogą być na nim gromadzone wyłącznie środki pieniężne powierzone posiadaczowi tego rachunku przez osobę trzecią na podstawie odrębnej umowy.  Ta odrębna umowa to umowa powiernicza, posiadacz rachunku jest w niej powiernikiem, zaś osoba trzecia powierzającym. Co istotne, na rachunku powierniczym nie można gromadzić innych środków niż należące do osoby trzeciej, jak również środków różnego pochodzenia, tj. zarówno środków osoby trzeciej, oraz środków posiadacza takiego rachunku.

Wspólny kredyt hipoteczny a rozwód.

Dzisiaj parę słów na temat rozwodu i kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie przez byłych małżonków, pozostających do czasu orzeczenia rozwodu w ustroju ustawowej wspólności majątkowej. Sytuacja taka jest bowiem najczęściej spotykana w praktyce, gdy dochodzi do rozwodu kredytobiorców.

Skutki rozwodu dla umowy kredytu.

Orzeczenie rozwodu między małżonkami z punktu widzenia zaciągniętego przez nich kredytu nie zmienia ich statusu dłużników wobec banku. Umowa kredytowa obowiązuje w takim samym kształcie jak przed rozwodem. Pomimo tego, że po rozwodzie pomiędzy dotychczasowymi małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, pozostają oni dłużnikami solidarnym z tytułu kredytu, który zaciągnęli wspólnie jako małżeństwo.  Oznacza to, że każde z nich nadal pozostaje kredytobiorcą odpowiedzialnym za spłatę całego kredytu, a bank może żądać tego od obojga łącznie bądź od każdego z nich z osobna zgodnie z art. 366 § 1 kodeksu cywilnego. 

Pamiętać także należy, że za zaciągnięty kredyt hipoteczny, pomimo tego, iż z reguły jest on zabezpieczony hipoteką ustanowioną na zakupionym mieszkaniu albo domu, każdy dłużnik banku odpowiada całym swoim majątkiem, nie zaś tylko nieruchomością zakupioną za kredyt.  W przypadku zaprzestania terminowej spłaty kredytu po orzeczeniu rozwodu, bank może wszcząć egzekucję z całego majątku obydwojga byłych małżonków, czyli także z innych nieruchomości, z rzeczy ruchomych, rachunków bankowych, wynagrodzenia, emerytury itd.

Odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje kartą płatniczą.

Ustawa o usługach płatniczych, która weszła w życie 24 października 2011 r., do usług płatniczych zalicza m. in. wykonywanie transakcji przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego.  Dzisiaj chciałbym przedstawić Tobie zasady odpowiedzialności za nieautoryzowane transakcje z użyciem karty płatniczej określone w tej ustawie. Zagadnienie będzie omówione na przykładzie kart, ale te same zasady stosuje się także do innych instrumentów płatniczych.

Usługi płatnicze z użyciem karty.

Ustawa o usługach płatniczych określa prawa i obowiązki stron w zakresie dostarczania usług płatniczych i korzystania z nich. Zawiera także określenie zasad odpowiedzialności użytkownika karty i dostawcy usług płatniczych za nieautoryzowane transakcje płatnicze.