Centralna Informacja o Rachunkach i udzielanie informacji o rachunkach przez bank.
W dniu 01 lipca 2016 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2015 poz. 1864). W odniesieniu do rachunków bankowych oprócz zmian, które przybliżyłem w dwóch poprzednich wpisach, wprowadza ona także regulacje nakładające na banki obowiązek udzielania posiadaczowi rachunku bankowego albo jego spadkobiercom zbiorczej informacji o umowach i rachunkach bankowych. Powołuje także do życia Centralną Informację o Rachunkach, mającą umożliwiać pozyskiwanie tych informacji.
Bank poinformuje posiadacza rachunku i jego spadkobierców o rachunkach bankowych.
Jeżeli posiadacz rachunku bankowego albo jego spadkobiercy poszukują zapomnianych rachunków będą mogli skorzystać z możliwości, jakie daje nowy art. 92ba ustawy Prawo bankowe. Przepis ten stanowi, że bank jest obowiązany udzielić posiadaczowi rachunku bankowego, będącemu osobą fizyczną, oraz osobie, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku, zbiorczej informacji o:
1) rachunkach bankowych posiadacza, w tym rachunkach wspólnych – bez wskazania danych współposiadacza;
2) umowach rachunku bankowego posiadacza rozwiązanych albo wygasłych na skutek śmierci posiadacza rachunku lub upływu 10 lat od dnia wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dot. rachunku;
3) rachunkach posiadacza rachunku bankowego prowadzonych w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, w tym rachunkach wspólnych – bez wskazania danych współposiadacza;
4) umowach rachunków posiadacza rachunku bankowego prowadzonych w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej rozwiązanych albo wygasłych na skutek śmierci członka kasy lub upływu 10 lat od dnia wydania przez niego ostatniej dyspozycji dot. rachunku.
Taka zbiorcza informacja udzielona przez bank powinna wskazywać podmiot (tj. bank albo SKOK), który prowadzi albo prowadził rachunek, numery rachunków wynikające z umowy rachunku oraz informację, czy rachunki są nadal prowadzone.
Centralna Informacja o Rachunkach.
Aby realizacja tego rozwiązania mogła być skutecznie realizowana w praktyce, banki zostały zobowiązane do prowadzenia centralnej informacji o rachunkach. Prowadzenie tej informacji zostało powierzone Krajowej Izbie Rozliczeniowej. Centralna Informacja ma umożliwiać dostęp do informacji o rachunkach uśpionych, w tym rachunkach osób zmarłych i ?zapomnianych? rachunkach osób fizycznych w każdym banku i SKOK-u.
Bank (lub SKOK) jest obowiązany pozyskać zbiorczą informację o rachunkach bankowych po otrzymaniu pisemnego żądania od posiadacza rachunku bankowego, będącego osobą fizyczną albo od osoby, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku. Osoba uprawniona może złożyć taki wniosek w wybranym banku (lub SKOK-u). Nie trzeba być klientem instytucji finansowej, w której składa się wniosek. Bank (lub SKOK) przyjmujący wniosek powinien zweryfikować dane wnioskodawcy, a w przypadku osoby, która uzyskała tytuł prawny do spadku, będzie weryfikował także ten tytuł (np. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia). Po weryfikacji, bank (lub SKOK) wyśle zapytanie do Centralnej Informacji, a ta prześle je do wszystkich pozostałych banków i SKOK-ów. Bank prowadzący rachunek bankowy jest obowiązany nieodpłatnie udzielić informacji Centralnej informacji oraz nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania od niej zapytania.
Otrzymana informacja zwrotna umożliwi sporządzenie przez Centralną Informację zbiorczego raportu zawierającego: wskazanie podmiotów, które prowadziły albo prowadzą rachunek, numer rachunku, informację czy jest on nadal prowadzony, czy jest to rachunek wspólny oraz informację o umowach rachunku bankowego rozwiązanych albo wygasłych z przyczyn określonych w Prawie bankowym (z powodu śmierci posiadacza rachunku albo braku dyspozycji dotyczących rachunku przez okres 10 lat). W celu otrzymania dodatkowych informacji, dotyczących rachunku (np. jego salda lub obrotów), wykraczających poza zakres tych informacji, wnioskodawca będzie musiał udać się do banku lub SKOK-u, w którym rachunek jest lub był prowadzony.
Otrzymaną zbiorczą informację na temat rachunków bankowych danej osoby bank jest obowiązany dostarczyć wnioskodawcy, który wystąpił ze stosownym żądaniem, niezwłocznie po jej otrzymaniu z Centralnej Informacji. Może być ona udzielona odpłatnie, przy czym opłata nie może być wyższa niż koszt wygenerowania takiej informacji.
Niewątpliwie możliwość otrzymania informacji o rachunkach bankowych i powołanie do życia Centralnej Informacji należy ocenić pozytywnie. Stworzono mechanizm umożliwiający posiadaczowi rachunku będącemu osobą fizyczną (oraz członkowi SKOK) odszukanie własnych, zapomnianych rachunków. W praktyce mechanizm ten będzie z pewnością częściej wykorzystywany przez osoby, które uzyskały tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku lub po członku SKOK-u w celu odszukania rachunków osoby zmarłej, co do tej pory nie było łatwym zadaniem w sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił o nich stosownych informacji.
Te wszystkie centralne bazy danych, nie tylko związane z bankowością i finansami, dają państwu instrumenty łatwej kontroli. Pytanie czy nie zbyt łatwej.