Usługi płatnicze – obowiązki informacyjne dostawców.

Dostawcy usług płatniczych (np. banki, SKOK-i, instytucje płatnicze) w związku z ich świadczeniem, zgodnie z wymogami ustawy o usługach płatniczych mają wiele obowiązków w stosunku do swoich klientów. Usługi płatnicze z reguły wykonywane są w oparciu o umowę zawartą z dostawcą. Ustawa nazywa ją umową ramową i określa jako umowę o usługę płatniczą regulującą wykonywanie indywidualnych transakcji płatniczych. Umowa taka może również zawierać postanowienia określające zasady prowadzenia rachunku płatniczego. Rachunkiem płatniczym jest także rachunek bankowy czy rachunek prowadzony przez SKOK jeżeli jest wykorzystywany do wykonywania transferów lub wypłat środków pieniężnych. O tym, co jest usługą płatniczą zgodnie pisałem tutaj: „Ustawa o usługach płatniczych – to warto wiedzieć”.

Sposoby i forma informowania klientów.

Wśród obowiązków nałożonych na dostawców usług płatniczych są również obowiązki o charakterze informacyjnym. Ustawa określa zakres informacji, jakie klient powinien otrzymać, sposoby ich przekazywania oraz kiedy powinno to mieć miejsce.

Jeżeli chodzi o sposoby przekazywania informacji, to klient powinien otrzymywać je w postaci papierowej lub na tzw. innym trwałym nośniku. Pocztą elektroniczną można dostarczyć je tylko na wniosek klienta. Przez trwały nośnik należy rozumieć taki nośnik, który umożliwia klientowi przechowywanie otrzymanych informacji w sposób umożliwiający dostęp do nich przez okres odpowiedni do celów sporządzenia tych informacji i pozwalający na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. Czyli takim nośnikiem może być np. pamięć podręczną USB, płyty CD-ROM, DVD, karty pamięci lub dyski twarde komputerów. Trwałym nośnikiem może być także strona internetowa, o ile umożliwia przechowywanie i odczytywanie informacji przekazanych klientowi. To samo pojęcie występuje przy kredycie konsumenckim, pisałem o tym tutaj: „Prawa konsumenta przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki”.

Wszelkie informacje przekazane klientowi w związku z umową na usługi płatnicze powinny być sformułowane w przejrzystej i czytelnej formie. Czyli nie mogą być nagryzmolone drobnym druczkiem w sposób, który utrudnia ich odczytanie.

Ponadto, co jest charakterystyczne dla ustawy o usługach płatniczych, ciężar udowodnienia, że dostawca spełnił wobec klienta obowiązki informacyjne spoczywa na dostawcy.

Należy jednak podkreślić, że dostawca usług płatniczych i klient nie będący konsumentem mogą uzgodnić w umowie, że przepisów ustawy dotyczących obowiązków informacyjnych nie będą stosować w całości lub w części. W stosunku do konsumenta takie ograniczenia lub wyłączenia nie mogą mieć miejsca.

Informacje przed zawarciem umowy.

Dostawca przed zawarciem umowy ma obowiązek dostarczyć klientowi szereg informacji. Określa je art. 27 ustawy o usługach płatniczych. Nie ma sensu, abym jej tutaj wszystkie szczegółowo wymieniał, odsyłam do zakładki akty prawne, gdzie można znaleźć link do tekstu ustawy. Generalnie rzecz ujmując są to informacje:

  • zawierające dane dostawcy,
  • wskazujące organ nadzoru nad dostawcą i rejestr, w którym dostawca jest wpisany,
  • dotyczące korzystania z usługi płatniczej, w tym m.in. opisujące najważniejsze cechy usługi, czas jej wykonania,
  • dotyczące opłat, stóp procentowych i kursów walutowych,
  • dotyczące komunikowania się dostawcy i klienta,
  • dotyczące środków ochronnych i naprawczych w odniesieniu do instrumentów płatniczych,
  • dotyczące zmian i wypowiedzenia umowy ramowej,
  • dotyczące procedur rozstrzygania sporów.

Informacje powyższe dostawca ma obowiązek dostarczyć klientowi w odpowiednim czasie przed zawarciem umowy ramowej. Za zgodą klienta dostawca może wykonać ten obowiązek zamieszczając je na stronie internetowej. Strona taka musi jednak umożliwiać dostęp do niej przez okres właściwy do celów dostarczania informacji i pozwalać na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci.

Dostawca może także spełnić obowiązek przekazania tych informacji klientowi dostarczając mu projekt umowy ramowej, który będzie je zawierał. Jeżeli umowa została zawarta na wniosek użytkownika korzystającego ze środków porozumiewania się na odległość, dostawca powinien dostarczyć użytkownikowi informacje niezwłocznie po zawarciu umowy, gdy nie było to możliwe przed jej zawarciem.

Informacje w okresie obowiązywania umowy.

Gdy umowa ramowa już obowiązuje klient ma prawo żądać w każdym czasie udostępnienia mu postanowień umowy oraz informacji określonych w art. 27 ustawy, w postaci papierowej lub na innym trwałym nośniku informacji. Za zgodą użytkownika informacje te mogą być dostarczone pocztą elektroniczną.

Ponadto w okresie obowiązywania umowy ramowej dostawca powinien w każdym czasie na wniosek klienta udostępniać mu, w uzgodniony sposób, informacje dotyczące rachunku płatniczego i wykonanych transakcji płatniczych. Trzeba jednak pamiętać, że większa częstotliwość przekazywania informacji niż wymagana przez ustawę może wiązać się z poniesieniem opłat zastrzeżonych przez dostawcę.

Informacje o zmianach do umowy ramowej.

Dostawca powinien poinformować o proponowanych zmianach postanowień umowy nie później niż 2 miesiące przed proponowaną datą ich wejścia w życie. W umowie ramowej można zapisać, że brak sprzeciwu klienta wobec proponowanych zmian należy traktować jako wyrażeniem przez niego zgody. W takiej sytuacji dostawca, informując o proponowanych zmianach, powinien jednocześnie poinformować klienta, że:

  • jeżeli przed proponowaną datą wejścia w życie zmian klient nie zgłosi sprzeciwu wobec tych zmian, uznaje się, że wyraził na nie zgodę;
  • klient ma prawo, przed datą proponowanego wejścia w życie zmian, wypowiedzieć umowę ramową ze skutkiem natychmiastowym bez ponoszenia opłat;
  • w przypadku, gdy klient zgłosi sprzeciw wobec zmian, ale nie dokona wypowiedzenia umowy ramowej, umowa wygasa z dniem poprzedzającym dzień wejścia w życie proponowanych zmian, bez ponoszenia opłat.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w zakresie informowania o zmianach stóp procentowych lub kursów walutowych. Zmiany takie mogą być stosowane bez uprzedzenia, pod warunkiem, że:

  • korzystniejsze dla użytkowników lub:
  • przewiduje to umowa ramowa oraz
  • wynikają one ze zmian wysokości bazowych stóp procentowych lub referencyjnych kursów walutowych, których zastosowanie przewiduje umowa ramowa.

Dostawca powinien informować klienta o zmianach stopy procentowej bez zbędnej zwłoki, chyba że umowa ramowa określa stałą częstotliwość lub sposób dostarczania albo udostępniania informacji o zmianach stopy procentowej.

Informacje w związku z wykonaniem transakcji.

W przypadku indywidualnej transakcji płatniczej wykonywanej na podstawie umowy ramowej i zainicjowanej przez klienta-płatnika (czyli osobę lub podmiot składający zlecenie płatnicze), dostawca przed jej wykonaniem, na wniosek klienta powinien dostarczyć dokładne informacje dotyczące maksymalnego terminu jej wykonania oraz należnych opłat. Więcej na temat terminów wykonania transakcji płatniczych możesz dowiedzieć się stąd: „Czas wykonania transakcji płatniczych”.

Po obciążeniu rachunku płatniczego w związku z transakcją płatniczą, dostawca klienta-płatnika ma obowiązek niezwłocznie dostarczyć mu informacje:

  • umożliwiające zidentyfikowanie transakcji płatniczej, i w stosownych przypadkach odbiorcy środków pieniężnych;
  • o kwocie transakcji płatniczej w walucie, w której obciążono rachunek płatniczy, lub w walucie, w której zostało złożone zlecenie płatnicze;
  • o kwocie wszelkich opłat z tytułu transakcji płatniczej i w stosownych przypadkach ich wyszczególnienie, lub informację o odsetkach należnych od płatnika;
  • o kursie walutowym zastosowanym w danej transakcji płatniczej przez dostawcę płatnika oraz o kwocie transakcji płatniczej po przeliczeniu walut, jeżeli transakcja płatnicza wiązała się z przeliczaniem waluty;
  • o dacie waluty zastosowanej przy obciążeniu rachunku lub o dacie otrzymania zlecenia płatniczego.

Analogicznie, po wykonaniu indywidualnej transakcji płatniczej dostawca odbiorcy (czyli osoby lub podmiotu otrzymującego środki pieniężne) ma obowiązek niezwłocznie dostarczyć odbiorcy informacje:

  • umożliwiające zidentyfikowanie transakcji płatniczej i w stosownych przypadkach płatnika, a także wszelkie inne informacje przekazane odbiorcy w związku z wykonaniem transakcji;
  • o kwocie transakcji płatniczej w walucie, w której uznawany jest rachunek płatniczy odbiorcy;
  • o kwocie wszelkich opłat z tytułu transakcji płatniczej, w tym ich wyszczególnienie, lub informację o odsetkach należnych od odbiorcy;
  • o kursie walutowym zastosowanym w danej transakcji płatniczej przez dostawcę odbiorcy oraz informację o kwocie transakcji płatniczej przed przeliczeniem walut, jeżeli transakcja płatnicza wiązała się z przeliczaniem waluty;
  • o dacie waluty zastosowanej przy uznaniu rachunku.

Strony umowy ramowej mogą jednak uzgodnić, że powyższe informacje, dostawca będzie udostępniał klientowi okresowo w sposób zbiorczy, co najmniej raz w miesiącu, w uzgodniony sposób umożliwiający klientowi przechowywanie i odtwarzanie tych informacji w niezmienionej postaci.

Opłaty za udzielenie informacji.

Informacje dotyczące usług płatniczych powinny być przekazywane bezpłatnie. Od tej zasady istnieją pewne wyjątki. Mianowicie, dostawca i użytkownik mogą uzgodnić opłaty za:

  • przekazywanie na wniosek użytkownika informacji innych niż wymagane przez ustawę,
  • większą częstotliwość przekazywania informacji niż wymagana przez ustawę,
  • przekazywanie informacji wymaganych przez ustawę za pomocą innych niż określone w umowie ramowej środków porozumiewania się.

Ograniczone obowiązki informacyjne przy mikropłatnościach.

Należy jednak pamiętać, że wymogi dotyczące przekazywania informacji klientowi są nieco mniej rozbudowane w przypadku instrumentów płatniczych, które zgodnie z umową ramową pozwalają na dokonywanie indywidualnych transakcji płatniczych:

  • na kwotę mniejszą niż równowartość w złotych 30 euro albo
  • mających ustalony limit wydatków w wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 150 euro, albo
  • służących do przechowywania środków pieniężnych w kwocie nieprzekraczającej w żadnym momencie równowartości w złotych 150 euro.

Przy czym, w przypadku transakcji płatniczych wykonywanych w całości na terytorium Polski kwoty te mogą zostać w umowie ramowej podwyższone o 100%.

W przypadku tych tzw. mikropłatności dostawca dostarcza klientowi jedynie informacje o głównych cechach usługi płatniczej oraz inne podstawowe informacje niezbędne do podjęcia decyzji, w tym o:

  • możliwych sposobach korzystania z instrumentu płatniczego,
  • zakresie odpowiedzialności ponoszonej za wykonanie usługi przez dostawcę,
  • pobieranych opłatach,
  • miejscu, w którym można w łatwy sposób uzyskać dostęp do informacji dotyczącej usługi.

Co do zmian umowy ramowej regulującej wykonywanie mikropłatności, to tutaj ustawa również przewiduje ułatwienie. Strony mogą uzgodnić, że 2-miesięczny uprzedni termin dotyczący informowania o proponowanych zmianach do umowy, nie będzie miał zastosowania, oraz że nie ma obowiązku doręczać tych zmian na trwałym nośniku lub papierze.

Po wykonaniu transakcji mikropłatniczej, dostawca ma obowiązek udostępnić klientowi jedynie informacje umożliwiające zidentyfikowanie transakcji, jej kwoty oraz pobranych opłat.

Jednak dostawca nie ma obowiązku udostępnienia nawet tych informacji, jeżeli instrument płatniczy używany jest anonimowo lub jeżeli z innych względów dostawca nie ma technicznej możliwości ich dostarczenia. W przypadku przechowywania środków pieniężnych przy użyciu instrumentu płatniczego, dostawca powinien zapewnić jednak płatnikowi możliwość sprawdzenia kwoty przechowywanych środków pieniężnych.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

2 Komentarzy do Usługi płatnicze – obowiązki informacyjne dostawców.

  1. Jak zwykle, bardzo dobre syntetyczne opisanie najważniejszych elementów.
    Na uwagę zasługuje – w mojej ocenie – szczególnie dopuszczenie maila jako sposobu doręczenia informacji na „trwałym nośniku” jedynie za zgodą użytkownika (vide art. 26 ust. 1 ustawy). Takie wyłączenie, jak praktyka pokazuje przydałoby się również w innych ustawach odwołujących się do trwałego nośnika, jako formy przekazywania informacji.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *