Umowa pożyczki powyżej 1000 zł a forma dokumentowa.
Umowę pożyczki można zawrzeć w dowolnej formie i jeśli pożyczkodawca uzgodni z pożyczkobiorcą jej istotne warunki będzie ona ważna. Niemniej, kodeks cywilny dla pożyczek przekraczających pewną wartość zastrzega określoną formę dla celów dowodowych. Do niedawna, art. 720 par. 2 k.c. stanowił, że umowa pożyczki, o wartości większej niż 500 zł powinna być stwierdzona pismem dla celów dowodowych. Niedochowanie formy pisemnej powodowało niekorzystny skutek dla stron umowy sprowadzający się do tego, że w sporze sądowym dotyczącym pożyczki nie był dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron. Pisałem o tym tutaj: O czym warto pamiętać pożyczając pieniądze?
Od 08 września 2016 r. wymóg ten uległ zmianie, zarówno co do kwoty jak i formy. Zmienione brzmienie art. 720 par. 2 k.c. stanowi obecnie, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Czym jest forma dokumentowa?
Forma dokumentowa to nowy rodzaj formy szczególnej przewidziany dla czynności prawnych (w tym umów). Została ona wprowadzona do kodeksu cywilnego na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311), która weszła w życie 08 września 2016 r.
Czym jest forma dokumentowa określa art. 77² k.c. stanowiący, że do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.
Wspomniana nowelizacja kodeksu cywilnego wprowadziła także nową definicję dokumentu. Zawiera ją art. 77³ k.c., zgodnie z którym, dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Nowa definicja dokumentu oznacza, że będzie nim nie tylko pismo zawierające podpis strony, ale również informacja zapisana na innym niż papier nośniku, jeżeli nośnik ten będzie umożliwiał zachowanie i odtworzenie informacji. Dokumentem będzie zatem także np. email czy wiadomość SMS, ale również zapisany na nośniku informacji plik zawierający obraz lub dźwięk pozwalający odtworzyć wyrażone oświadczenia woli stron.
Z powyższego wynika, iż forma dokumentowa jest mniej sformalizowana niż tradycyjna forma pisemna. Ta druga wymaga złożenia własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Forma dokumentowa tego nie wymaga. Wystarczy ustalenie osoby składającej oświadczenie woli, co może nastąpić na podstawie samej treści dokumentu lub po sprawdzeniu nośnika danych lub urządzenia, za pomocą którego złożono oświadczenie. Jest to jednak niezbędne, gdyż bez przypisania oświadczenia woli do konkretnej osoby nie można mówić o dochowaniu wymogu formy dokumentowej. Należy zauważyć, że w określonych sytuacjach może to stanowić potencjalną kwestię sporną między stronami lub wiązać się z ryzykiem prawnym.
Dla formy dokumentowej przewidziano te same skutki prawne jakie obowiązywały dla formy pisemnej. Zastrzeżenie formy dokumentowej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że została ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Wyłącza to zatem możliwość przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron w celu wykazania, że dana czynność prawna została dokonana. Sankcja nieważności znajdzie zastosowanie, gdy strony (lub ustawa) zastrzegą ten rygor w odniesieniu do zachowania formy dokumentowej czynności prawnej.
Pożyczka powyżej 1000 zł najlepiej w formie dokumentowej.
Jak już wspomniałem, formę dokumentową wprowadzono jako wymóg dla celów dowodowych w odniesieniu do umowy pożyczki, której kwota przekracza tysiąc złotych. Treść takiej umowy pożyczki powinna być utrwalona w sposób umożliwiający jej odtworzenie. Podpis stron nie jest niezbędny, gdyż nie jest koniecznym elementem dokumentu. Umowa pożyczki przekraczającej wartość 1000 zł może zostać zatem dowolnie ujawniona np. w formie tekstu, dźwięku czy obrazu, a także utrwalona na dowolnym nośniku np. na papierze za pomocą pisma lub w pliku elektronicznym za pomocą komputera czy smartfona. Ważne jest to, aby utrwalenie informacji o umowie pożyczki umożliwiało jej zachowanie i odtworzenie.
W odniesieniu do dokumentów mających postać elektroniczną zapis może być zamieszczony na jednym informatycznym nośniku danych albo na kilku takich nośnikach, z których każdy będzie zawierał część dokumentu, a jego odczytanie i odtworzenie nastąpi przy użyciu stosownego oprogramowania przetwarzającego dane z nośników.
Jak najbardziej w dalszym ciągu można zawierać umowy pożyczki w tradycyjnej formie pisemnej z podpisami pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy złożonymi na dokumencie papierowym, gdyż w spełnia to wymogi formy dokumentowej.
Formę dokumentową dla celów dowodowych stosuje się do pożyczek przekraczających tysiąc złotych. W konsekwencji, fakt zawarcia umowy pożyczki o niższej wartości oraz jej treść można dowodzić w postępowaniu cywilnym przy wykorzystaniu zeznań świadków i stron.
Dodaj komentarz