Wpisy oznaczone tagiem: odsetki

Odsetki ustawowe, odsetki maksymalne, odsetki za opóźnienie – nowe zasady obliczania.

Od dnia 01 stycznia 2016 r. obowiązują nowe zasady ustalania wysokości odsetek ustawowych, odsetek maksymalnych oraz odsetek za opóźnienie. Wprowadziła je ustawa z dnia 09 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015 poz. 1830). Poniżej przybliżam te nowe zasady.

Odsetki ustawowe.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej (np. z umowy) albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.

Do końca 2015 r. wysokość odsetek ustawowych określała Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Od początku 2016 r. wysokość odsetek ustawowych powiązano ze stopą referencyjną Narodowego Banku Polskiego i przyjęto zasadę, że odsetki ustawowe równe są wysokości sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych (art. 359 § 2 k.c.).

Kapitalizacja odsetek – kiedy jest dopuszczalna?

W polskim prawie cywilnym istnieje zakaz anatocyzmu czyli umawiania się z góry o zapłatę odsetek od zaległych odsetek. Przewiduje go art. 482 kodeksu cywilnego. Zakaz ten oznacza, że nie można umówić się z góry, że w przypadku zaległych, czyli niezapłaconych w terminie odsetek, dłużnik zapłaci wierzycielowi odsetki od takich odsetek tj. zastosowany będzie procent składany. Dotyczy to  zarówno odsetek kapitałowych stanowiących wynagrodzenie za korzystanie z czyjegoś kapitału, jak również odsetek za opóźnienie, których wierzyciel ma prawo żądać, gdy dłużnik opóźnia się ze spłatą długu pieniężnego. O rodzajach odsetek pisałem tutaj: Odsetki – co o nich wiedzieć wypada?.

Zakaz anatocyzmu ma chronić dłużnika przed nadmiernym obciążeniem z tytułu narastającego długu. Z procentem składanym nie ma bowiem żartów o czym wiedział doskonale nawet Albert Einstein.  😉 Ponadto, gdyby możliwość pobierania odsetek od zaległych odsetek istniała bez ograniczeń mogłoby to prowadzić do obchodzenia przepisów o odsetkach maksymalnych.

Zakaz anatocyzmu, jak wiele prawnych zakazów nie jest bezwzględny. Oznacza to, że istnieją od niego pewne wyjątki.

Oszczędności w SKOK a Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

W zeszłym roku opublikowałem na blogu tekst W jaki sposób Bankowy Fundusz Gwarancyjny chroni depozyty bankowe?. Możesz znaleźć w nim informacje na temat tego, jaką ochroną ze strony BFG objęte są pieniądze zdeponowane w banku w przypadku jego bankructwa oraz w jaki sposób działa system gwarantowania depozytów w Polsce.

W ostatnim akapicie tego tekstu napisałem, że wkłady pieniężne członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych czyli SKOK-ów nie są objęte gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, ale zapewne wkrótce się to zmieni i jeśli tak się stanie poinformuję o tym na blogu. A, że u mnie słowo droższe od pieniędzy niniejszym to czynię. 🙂

Otóż, od 29 listopada 2013 r., czyli od dzisiaj obowiązuje nowelizacja ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, która zmienia dotychczasowy stan rzeczy.  Środki pieniężne zdeponowane w SKOK-ach zostały objęte gwarancją BFG w przypadku bankructwa spółdzielczej kasy oszczędnościowo kredytowej. W ustawie o BFG dodano Rozdział 4c, zatytułowany Obowiązkowy system gwarantowania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Przepisy zamieszczone w tym rozdziale zapewniają oszczędnościom klientów SKOK-ów taką samą ochronę, jaką mają klienci banków. Obowiązkowy systemem gwarantowania kas, ma zapewnić deponentom (klientom SKOK-ów) wypłatę środków pieniężnych, do gwarantowanej wysokości, w razie ich niedostępności na skutek bankructwa kasy.

Hipoteka a podatek od czynności cywilnoprawnych.

Ustanowienie hipoteki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W praktyce hipoteki najczęściej są ustanawiane jako zabezpieczenie kredytów bankowych finansujących zakup nieruchomości np. domu czy mieszkania, zwanych kredytami hipotecznymi. Hipoteka może zabezpieczać także kredyty o innym przeznaczeniu oraz wierzytelności przysługujące innym wierzycielom niż banki. Jeśli jest ona ustanawiana w drodze czynności prawnej zawsze należy pamiętać o dopełnieniu obowiązku podatkowego związanego z podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Kto ma obowiązek zapłacić podatek?

Obowiązek podatkowy przy ustanowieniu hipoteki obciąża osobę lub podmiot składający stosowne oświadczenie o ustanowieniu hipoteki. W zależności od przedmiotu hipoteki oświadczenie takie może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, czy np. osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Hipotekę może ustanowić dłużnik osobisty banku tj. kredytobiorca, albo osoba trzecia niebędąca dłużnikiem (kredytobiorcą), która na skutek ustanowienia zabezpieczenia w formie hipoteki staje się dla banku dłużnikiem rzeczowym, odpowiadającym za spłatę kredytu zaciągniętego przez inną osobę lub podmiot rzeczowo tj. wyłącznie z obciążonej nieruchomości. Zatem w zależności od wariantu, obowiązek podatkowy może obciążać kredytobiorcę lub dłużnika rzeczowego.

Cudzy dług można przejąć, czyli o przejęciu długu słów kilka.

Zgodnie z prawem cywilnym cudzy dług można przejąć na siebie, czyli zobowiązać się do jego spłaty zamiast osoby, która go zaciągnęła. Przejęcie długu sprowadza się do tego, że w miejsce dłużnika wstępuje inna osoba (przejemca długu), a dłużnik zostaje zwolniony przez wierzyciela z obowiązku jego spłaty. Przy czym, prawa i obowiązki wynikające z umowy, na podstawie której dług został u wierzyciela (np. u pożyczkodawcy) zaciągnięty pozostają niezmienione. Zmienia się tylko osoba dłużnika zobowiązanego do uregulowania długu.

W praktyce bankowej przejęcie długu spotyka się np. przy podziale spółki będącej kredytobiorcą. Przejęcie długu z udzielonego kredytu możliwe jest także w odniesieniu do dłużnika będącego osobą fizyczną. Wówczas jedna osoba zastępuje inną jako kredytobiorca lub współkredytobiorca.

W jaki sposób można przejąć dług?

Przejęcie długu może być dokonane na dwa sposoby:

  • na podstawie umowy zawartej przez bank z osobą trzecią (przejemcą długu), za zgodą dłużnika albo
  • na podstawie umowy zawartej przez dłużnika z osobą trzecią (przejemcą długu), za zgodą banku.

Kredyt hipoteczny – abecadło kredytobiorcy.

Sporo osób poszukuje w sieci informacji na temat ustawy o kredycie hipotecznym sądząc, że taka w polskim prawie występuje. Prawda jest taka, iż nie ma jeszcze takiej ustawy, ale w przyszłości być może się to zmieni. Wiele z dotychczas opublikowanych na moim blogu wpisów odnosi się do kredytu hipotecznego. Dzisiejszy o charakterze ogólnym, ma za zadanie usystematyzować osobom zainteresowanym tą tematyką najistotniejsze zagadnienia z tą tematyką związane.

Kredyt hipoteczny to każdy kredyt zabezpieczony hipoteką.

Kredytem hipotecznym w szerokim tego słowa znaczeniu jest tak naprawdę każdy kredyt udzielony przez bank, którego spłata została zabezpieczona hipoteką. Czyli będzie to zarówno kredyt udzielony kredytobiorcy na sfinansowanie zakupu nieruchomości, jak również o innym przeznaczeniu, gdy jego docelowym zabezpieczeniem jest hipoteka. W praktyce te pierwsze stanowią większość i to one tworzą rynek kredytów hipotecznych, o którym często można w mediach usłyszeć lub przeczytać.

Hipoteka umowna a upadłość dłużnika.

Hipoteka jest jednym ze skuteczniejszych sposobów zabezpieczenia wierzytelności, z jakich korzystają banki. Prywatnie moim ulubionym, jeśli mogę tak powiedzieć. 🙂 Niewątpliwym atutem hipoteki jest to, że z nieruchomości obciążonej wierzyciel (np. bank) może zaspokoić się bez względu na zmiany własności po ustanowieniu hipoteki. Ponadto może to zrobić z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości, czyli takimi, którym hipoteka nie przysługuje. Śmierć właściciela nieruchomości także nie powoduje wygaśnięcia hipoteki. W dalszym ciągu będzie ona skutecznie obciążać nieruchomość i potencjalni spadkobiercy muszą brać to pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyjęciu spadku.

A co się dzieje z hipoteką, jeśli wobec dłużnika-przedsiębiorcy ogłoszono upadłość likwidacyjną? W takiej sytuacji hipoteka jako zabezpieczenie również ukazuje swoje zalety.

Ogłoszenie upadłość nie powoduje wygaśnięcia hipoteki.

Hipoteka nie wygasa na skutek ogłoszenia upadłość dłużnika. Jego wierzyciel (np. bank) nadal zachowuje swoje uprawnienie do zaspokojenia się z nieruchomości obciążonej hipoteką, jednak może to zrobić na zasadach określonych przez prawo upadłościowe i naprawcze.

Z dniem jej ogłoszenia upadłości dłużnika jego majątek staje się masą upadłości. Masa ta służy zaspokojeniu wierzycieli. Wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka biorąc udział w tej „grze” posiada kilka mocnych kart w swojej talii.