Ułatwienia w dochodzeniu wierzytelności.

Dochodzenie zapłaty od dłużnika bywa w Polsce rzeczą niełatwą i czasochłonną. Od czasu do czasu ustawodawca podejmuje próby poprawienia tego stanu rzeczy. 01 czerwca 2017 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 07 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz. U. 2017 poz. 933). Ustawa ta zmienia 11 obowiązujących ustaw i wprowadza rozwiązania mające w założeniu wzmocnić pozycję wierzyciela w skutecznym uzyskiwaniu zapłaty od dłużnika. Nowe rozwiązania mają również zwiększyć możliwości oceny wiarygodności płatniczej kontrahenta, wprowadzając ułatwienia w pozyskiwaniu informacji z biur informacji gospodarczych oraz powołując do życia Rejestr Należności Publicznoprawnych.

Ustawa nowelizująca zmienia m.in. kodeks cywilny, kodeks postępowania cywilnego, ustawę o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, prawo zamówień publicznych, ustawę o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Poniżej przedstawiam najważniejsze zmiany wprowadzone w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności.

Zmiana zasad odpowiedzialności solidarnej inwestora i generalnego wykonawcy.

W kodeksie cywilnym zmianie uległy zasady odpowiedzialności solidarnej inwestora i generalnego wykonawcy określone w art. 647¹. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót. Odpowiedzialności tej inwestor nie będzie ponosił, jeśli w ciągu 30 dni od dnia doręczenia mu zgłoszenia złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania tych robót przez podwykonawcę.

Zgłoszenie oraz sprzeciw powinny być dokonane pisemnie pod rygorem nieważności. Zgłoszenie nie jest wymagane, jeżeli inwestor i wykonawca określili w umowie, zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, szczegółowy przedmiot robót budowlanych wykonywanych przez oznaczonego podwykonawcę.

Inwestor ponosi odpowiedzialność za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia w wysokości ustalonej w umowie między podwykonawcą a wykonawcą, chyba że ta wysokość przekracza wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane. W takim przypadku odpowiedzialność inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia będzie ograniczona do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Zasady te stosuje się odpowiednio do solidarnej odpowiedzialności inwestora, wykonawcy i podwykonawcy, który zawarł umowę z dalszym podwykonawcą, za zapłatę wynagrodzenia dalszemu podwykonawcy. Postanowienie umów sprzeczne z art. 647¹  k.c. są nieważne.

Zmienione przepisy będą miały zastosowanie także do umów o roboty budowlane w sprawach zamówień publicznych.

Postępowanie uproszczone dla roszczeń o wartości do 20 tys. zł.

Zmianie ulega także art. 505¹ pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego określający wartość roszczeń dochodzonych w postępowaniu uproszczonym. Po zmianach ten tryb postępowania stosuje się do roszczeń wynikających z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty. Zwiększono zatem dwukrotnie ten limit, który do tej pory wynosił 10 tys. zł.

Wydłużenie okresu upadku zabezpieczenia po wygraniu sprawy.

W postępowaniu zabezpieczającym wzmocniono ochronę wierzyciela przez wydłużenie okresu, po upływie którego ustanowione zabezpieczenie upada.

Zgodnie z nowymi regułami, udzielone zabezpieczenie roszczeń pieniężnych upada po upływie 2 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu, albo od uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu apelacji lub innego środka zaskarżenia wniesionego przez obowiązanego od orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu – art. 754¹ k.p.c.

Poza tym, ten sam sposób liczenia terminu upadku zabezpieczenia przewidziano dla spraw, w których udzielono zabezpieczenia na podstawie art. 747 pkt 1 lub pkt 6 k.p.c. (tj. poprzez zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego oraz ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego – art. 754¹ § 2 k.p.c.). W tych przypadkach termin, po którym następuje upadek zabezpieczenia wydłużono z 2 tygodni do 1 miesiąca.

Nieważność czynności prawnej dokonanej wbrew zakazowi zbycia nieruchomości albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Ponadto w postępowaniu zabezpieczającym wprowadzono zasadę, że w przypadku ustanowienia – tytułem zabezpieczenia roszczenia pieniężnego – zakazu zbycia lub obciążenia nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu, zbycie lub obciążenie nieruchomości będzie nieważne. Czynność prawna dokonana wbrew zakazowi zbywania lub obciążania nieruchomości, która ma urządzoną księgę wieczystą, albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu będzie nieważna, jeżeli dokonano wpisu w księdze wieczystej ostrzeżenia o zakazie zbywania lub obciążania tych praw.

Wprowadzono również zmianę polegającą na tym, że ustanowienie zakazu zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stanowi podstawę do dokonania w księdze wieczystej wpisu ostrzeżenia o zakazie wynikającym z postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, a wpisu tego dokonuje się z urzędu.

Żądanie od dłużnika informacji o czynnościach dokonanych z pokrzywdzeniem wierzyciela za okres 5 lat.

W postępowaniu egzekucyjnym zwiększono uprawnienia wierzyciela w sytuacji, gdy zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności. Będzie mu wówczas przysługiwać prawo do żądania złożenia wykazu majątku dłużnika z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających dłużnikowi wierzytelności i innych praw majątkowych lub żądania ujawnienia przez dłużnika informacji o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych dokonanych na rzecz osób trzecich, w okresie 5 lat poprzedzającym wszczęcie egzekucji, w wyniku których stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności. Jednak dłużnik będzie obowiązany podać jedynie te czynności, które miały za przedmiot rzeczy lub prawo o wartości (w dniu dokonania czynności) przekraczającej wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. §

Rejestr Należności Publicznoprawnych.

Do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wprowadzono przepisy określające zasady i sposób prowadzenia Rejestru Należności Publicznoprawnych oraz udostępniania danych z tego rejestru.

Rejestr Należności Publicznoprawnych prowadzony będzie w systemie teleinformatycznym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W rejestrze ujawniani będą dłużnicy z tytułu zapłaty należności pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej, dla których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego, czyli np. z tytułu zobowiązań podatkowych, zobowiązań celnych, należności karno-skarbowych, mandatów karnych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Naczelnicy urzędów skarbowych lub jednostki samorządu terytorialnego, będący wierzycielami z tytułu powyższych należności będę mogli wprowadzać do Rejestru Należności Publicznoprawnych stosowne dane dotyczące oznaczenia wierzyciela, wysokości należności pieniężnej podlegającej egzekucji wraz z odsetkami, oraz dotyczących zobowiązanego. Przy czym dane osoby lub podmiotu zobowiązanego zostaną ujawnione w rejestrze, gdy suma jego zobowiązań osiągnie kwotę co najmniej 5000 zł.

Rejestr Należności Publicznoprawnych ma umożliwiać przedsiębiorcom weryfikację wiarygodności kontrahentów. Osoby zainteresowane podmioty będą miały do niego dostęp za pośrednictwem portalu podatkowego, a pozyskanie danych będzie bezpłatne na zasadach określonych w ustawie.

Rejestr Należności Publicznoprawnych ma zacząć działać od 01 stycznia 2018 r.

Udostępnianie informacji gospodarczych i wymiana danych gospodarczych.

Poza tym, ustawa wprowadza rozwiązania mające usprawnić działanie biur informacji gospodarczych. Po zmianie przepisów biura będą zobowiązane do wymiany między sobą informacji o dłużnikach. Do rejestrów, z których biura mają prawo otrzymywać dane zaliczono m.in. Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości oraz w Rejestr Należności Publicznoprawnych. 

Zmiany wprowadzone na podstawie ustawy upraszczają i skracają procedurę otrzymywania informacji o dłużnikach. Przedsiębiorca na podstawie jednego wniosku, będzie miał możliwość sprawdzenia baz danych we wszystkich biurach funkcjonujących w Polsce. 

Ustawa wprowadza także przepisy, które mają chronić dłużnika poprzez umożliwienie mu wnoszenia sprzeciwu wobec wpisu w bazie danych prowadzonej przez biuro informacji gospodarczej. Poza tym biura będą miały obowiązek podawania informacji, że dłużnik uznaje roszczenie ujawnione w rejestrze za przedawnione.

Czynem nieuczciwej konkurencji będzie przekazanie przez wierzyciela informacji gospodarczej do biura informacji gospodarczej z naruszeniem przepisów ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych albo niezażądanie przez wierzyciela aktualizacji albo usunięcia informacji gospodarczej mimo zaistnienia obowiązku jej aktualizacji albo usunięcia zgodnie z tą ustawą. Czynem nieuczciwej konkurencji będzie także nieusunięcie albo niedokonanie przez biuro informacji gospodarczej aktualizacji informacji gospodarczej w przypadkach, gdy ustawa nakłada na biuro obowiązek usunięcia albo aktualizacji tej informacji.

Zmiany w postępowaniu grupowym.

Wprowadzono także zmiany mające ułatwić dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym poprzez skrócenie formalnych etapów tego postępowania.

Zwiększono zakres roszczeń, które mogą być dochodzone w postępowaniu grupowym. Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym będzie mieć zastosowanie w sprawach o roszczenia z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych, z tytułu odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a w odniesieniu do roszczeń o ochronę konsumentów także w innych sprawach.

Ponadto w postępowaniu grupowym możliwe będzie żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego w odniesieniu do roszczeń pieniężnych wynikających z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w tym roszczeń pieniężnych przysługujących najbliższym członkom rodziny poszkodowanego, zmarłego wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Ugody w sporach z podmiotami publicznymi.

Ustawa nowelizująca określa również przesłanki uzasadniające zawarcie ugody przez podmioty publicznoprawne w sprawach spornych należności cywilnoprawnych. Jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę w sprawie spornej należności cywilnoprawnej w przypadku dokonania oceny, że skutki ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego. Podmioty publiczne będą mogły ocenić czy zakończyć spór w drodze ugody z uwzględnieniem okoliczności sprawy, w tym zasadności spornych żądań, możliwości ich zaspokojenia i przewidywanego czasu trwania oraz kosztów postępowania sądowego albo arbitrażowego.

Nowe przepisy wchodzą w życie 01 czerwca 2017 r. poza przepisami regulującymi działalność Rejestru Należności Publicznoprawnych, które mają zacząć obowiązywać od dnia 01 stycznia 2018 r.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

Komentarz do Ułatwienia w dochodzeniu wierzytelności.

  1. Stanisław Puszczyk pisze:

    Dla mnie to zawsze takie zagmatwane i skomplikowane było, więc dziękuję za rozjaśnienie sprawy. 🙂

    ________________________________
    http://ksiegowy.gliwice.pl/

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *