Bankowy tytuł egzekucyjny – jak to działa?

Zaciągając kredyt, pożyczkę lub inne zobowiązanie wobec banku, albo ustanawiając zabezpieczenie na jego rzecz otrzymasz do podpisania pewne oświadczenie. Z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji, bo to je mam na myśli, związane są niezwykle istotne dla Ciebie skutki prawne. Może ono stać się podstawą do wystawienia przeciwko Tobie tzw. bankowego tytułu egzekucyjnego i wszczęcia egzekucji komorniczej w przypadku niespłacenia w terminie zadłużenia wobec banku. Naprawdę warto mieć wiedzę na ten temat, jeśli podpisujesz umowy z bankiem. Masz ją właśnie w zasięgu wzroku, poniżej tego zdania. 🙂

Czym jest bankowy tytuł egzekucyjny?

Bankowy tytuł egzekucyjny to dokument wystawiony przez bank na podstawie ksiąg bankowych lub innych dokumentów związanych z wykonywaniem czynności bankowych. Dokument ten może być podstawą do wszczęcia egzekucji komorniczej na wniosek banku przeciwko dłużnikowi, pod warunkiem, że sąd nada mu klauzulę wykonalności (stwierdza ona, że tytuł egzekucyjny może być wykonany przez komornika w drodze przymusowej egzekucji). Uprzywilejowanie banku związane z wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, polega na tym, że bank chcąc wszcząć egzekucję przeciwko swojemu dłużnikowi nie musi dochodzić roszczeń w normalnym trybie sądowym.

Bankowy tytuł egzekucyjny w żargonie prawniczym i bankowym nazwany jest po prostu ?b.t.e.?, co ułatwia posługiwanie się tym pojęciem w sytuacjach mniej formalnych.

Kto może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny?

Bankowy tytuł egzekucyjny może wystawić co do zasady wyłącznie bank. Może to zrobić także oddział banku zagranicznego, który działa w Polsce oraz instytucja kredytowa mająca siedzibę na terytorium państwa należącego do Unii Europejskiej, jeśli posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w Polsce.

Bankowy tytuł egzekucyjny może wystawić także syndyk masy upadłości banku.

Natomiast bankowego tytułu egzekucyjnego nie mogą wystawiać spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i) ani tzw. parabanki czyli różnego rodzaju firmy oferujące pożyczki.

Zarówno księgi banków, jak i inne dokumenty, na podstawie których bank może wystawić b.t.e., muszą być związane z wykonywaniem czynności bankowych w rozumieniu Prawa bankowego. Innych roszczeń (np. z umów cywilnoprawnych) bank musi dochodzić na zasadach ogólnych, tak jak pozostali uczestnicy obrotu prawnego.

Przeciwko komu można wystawić b.t.e.?

Dłużnikiem określonym w b.t.e. może być osoba, która bezpośrednio z bankiem dokonała czynności bankowych, czyli była stroną takiej czynności (np. zawarła umowę kredytu). Przy czym, czynnością bankową dokonaną bezpośrednio z bankiem jest także czynność dokonana z pełnomocnikiem banku np. z pośrednikiem kredytowym.

Bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko więcej niż jednemu dłużnikowi np. gdy kredyt został zaciągnięty przez kilku współkredytobiorców.

W przypadku egzekucji przeciwko kilku osobom lub z kilku części składowych majątku dłużnika można wystawić dalsze tytuły egzekucyjne. Konieczne jest jednak odrębne postępowanie o nadanie im przez sąd klauzuli wykonalności.  

Bank może również wystawić b.t.e. przeciwko osobie, która ustanowiła zabezpieczenie na jego rzecz (np. w postaci hipoteki, zastawu czy poręczenia). Nie ma znaczenia, czy jest to dłużnik osobisty (np. poręczyciel) czy też rzeczowy (np. zastawca, właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką).

Pamiętaj, że roszczenie banku objęte bankowym tytułem egzekucyjnym powinno wynikać bezpośrednio z czynności bankowej lub jej zabezpieczenia.

Bankowy tytuł egzekucyjny a osoba trzecia.

Bankowy tytuł egzekucyjny może być także podstawą egzekucji przeciwko osobie trzeciej (czyli osobie, która nie dokonywała z bankiem czynności bankowej), gdy osoba taka przejmie dług wynikający z czynności bankowej przed wystawieniem takiego tytułu. O przejęciu długu więcej przeczytasz w tej publikacji: Cudzy dług można przejąć, czyli o przejęciu długu słów kilka.

Ponadto jeżeli obowiązek spłaty zadłużenia związanego z czynnością bankową, przeszedł po jej dokonaniu na inną osobę na skutek spadkobrania albo przekształcenia osoby prawnej, podstawą egzekucji może być tytuł wykonawczy oparty na bankowym tytule egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności nadaną przez sąd przeciwko tym następcom prawnym pierwotnego dłużnika banku.

Podobnie, gdy zachodzi potrzeba egzekucji z majątku wspólnego małżonków bank powinien posiadać klauzulę wykonalności przeciwko obojgu małżonkom, by wszczęcie takiej egzekucji na podstawie b.t.e. było możliwe. Wspominałem o tym tutaj: Zaciągnięcie kredytu lub pożyczki bez zgody małżonka.

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji.

Aby bank mógł wystawić bankowy tytuł egzekucyjny, osoba, która bezpośrednio z bankiem dokonała czynności bankowej musi złożyć pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Bez takiego oświadczenia bank nie uzyska klauzuli wykonalności w sądzie i tym samym nie będzie mógł wszcząć egzekucji przeciwko swojemu dłużnikowi.

To samo dotyczy osoby, która ustanowiła zabezpieczenie na rzecz banku (np. w formie poręczenia, hipoteki, zastawu), ona również powinna złożyć oświadczenie tego rodzaju.

Pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji powinno określać kwotę zadłużenia, do której bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny, oraz termin, do którego bank może wystąpić o nadanie mu  klauzuli wykonalności. Kwota pieniężna w tym oświadczeniu powinna być wskazana dokładnie, nie może być określona opisowo np. do kwoty wynoszącej 2-krotność niespłaconego zadłużenia z tytułu kredytu.

W sytuacji, gdy w celu zabezpieczenia wierzytelności banku ustanowiony został zastaw rejestrowy lub nastąpiło przewłaszczenie rzeczy na zabezpieczenie, zastawca lub przewłaszczający może poddać się egzekucji wydania rzeczy stanowiącej zabezpieczenie znajdującej się w jego posiadaniu. Oświadczenie takie powinno dokładnie określać tę rzecz i zawierać termin, do którego bank może złożyć wniosek o nadanie b.t.e. klauzuli wykonalności.

Teoretycznie oświadczenie o poddaniu się egzekucji może być zawarte w treści umowy kredytowej czy innej umowy zawieranej z bankiem, jako jedno z jej postanowień. Z punktu widzenia wymogów prawa nie musi mieć postaci odrębnego dokumentu. W praktyce banki zgodnie z zaleceniami, o których będzie jeszcze mowa, powinny stosować formę odrębnego dokumentu.

Co powinien zawierać bankowy tytuł egzekucyjny?

Bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony przez bank powinien zawierać następujące elementy:

  • datę jego wystawienia,
  • oznaczenie banku, który go wystawił i na rzecz którego egzekucja ma być prowadzona,
  • oznaczenie dłużnika zobowiązanego do zapłaty,
  • wysokość zobowiązań dłużnika wraz z odsetkami i terminami ich płatności,
  • oznaczenie czynności bankowej, z której wynikają dochodzone roszczenia,
  • wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia,
  • pieczęć banku,
  • podpisy osób uprawnionych do działania w imieniu banku.

Jeżeli bankowy tytuł egzekucyjny nie będzie zawierał wszystkich wyżej wymienionych elementów to sąd oddali wniosek o nadanie klauzuli wykonalności.

Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności.

Bank po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego, tak jak już wspominałem, składa do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Sądem właściwym jest sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika.

Sąd powinien rozpoznać wniosek banku niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia jego złożenia. W praktyce w niektórych sądach bywa z tym różnie. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bank powinien załączyć wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny oraz oświadczenie o poddaniu się egzekucji, które złożył dłużnik lub osoba ustanawiająca zabezpieczenie. Wniosek powinien być także opłacony.

Jeżeli sąd stosownym postanowieniem nada bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności, to bank może rozpocząć postępowanie egzekucyjne kierując sprawę przeciwko dłużnikowi do komornika. Teoretycznie więc dłużnik banku może dowiedzieć się o wystawieniu przeciwko niemu bankowego tytułu egzekucyjnego i wszczęciu egzekucji dopiero w wyniku otrzymania zawiadomienia od komornika. Zalecana praktyka jest jednak inna, o czym będzie mowa poniżej.

Po wszczęciu egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego dłużnik może bronić się podnosząc zarzuty formalne w drodze zażalenia na klauzulę wykonalności, jak również wytaczając powództwo przeciwegzekucyjne. Może także wytoczyć przeciwko bankowi sprawę o odszkodowanie, jeśli są ku temu podstawy zgodnie z kodeksem cywilnym.

B.t.e. a zbycie wierzytelności przez bank.

Jeżeli bank zbył wierzytelność zabezpieczoną b.t.e. na rzecz podmiotu, który nie jest bankiem, nabywca wierzytelności nie może wystąpić z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności b.t.e. wystawionemu przez bank. Chcąc dochodzić roszczenia z nabytej wierzytelności musi wystąpić do sądu z powództwem cywilnym.

Dopuszczalne jest natomiast nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez bank, który nabył od innego banku, na podstawie umowy przelewu, objętą tym tytułem wierzytelność wynikającą z czynności bankowej.

Dobre praktyki w zakresie bankowych tytułów egzekucyjnych.

Przywilej wystawiania przez banki b.t.e. był i jest krytykowany. Jest on przedmiotem wielu orzeczeń Sądu Najwyższego oraz Trybunału Konstytucyjnego. Praktyka banków związana z wystawianiem b.t.e. nie jest jednolita. Mając to na uwadze Związek Banków Polskich zaleca, aby banki stosowały tzw. dobre praktyki postępowania w zakresie bankowych tytułów egzekucyjnych. Te dobre praktyki powinny polegać na tym, że:

  • oświadczenie o poddaniu się egzekucji powinno stanowić odrębny dokument niż umowa zawierana z bankiem tj. nie może być składane w formie klauzuli zamieszczonej w treści umowy;
  • przed podpisaniem przez klienta oświadczenia o poddaniu się egzekucji, bank powinien udzielić mu wyczerpującej i zrozumiałej informacji o skutkach, jakie się z tym wiążą. Informacja ta powinna być zawarta w dokumencie zawierającym oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Kopia tego dokumentu powinna być przekazana klientowi;
  • przed wystawieniem b.t.e. bank powinien uprzednio wysłać do dłużnika wezwanie do zapłaty zawierające ostrzeżenie, że w przypadku braku zapłaty długu, zostanie wystawiony b.t.e.;
  • bank powinien pisemnie poinformować dłużnika o wystawieniu b.t.e. i o skierowaniu do sądu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności;
  • bank nie może wystawiać kolejnych b.t.e. w sprawach, w których wniosek o nadanie klauzuli wykonalności został wcześniej oddalony przez sąd.

ZBP zaleca, aby wewnętrzne regulacje banków i praktyka uwzględniały powyższe zalecenia.

UWAGA!!!

Z dniem 27 listopada 2015 r. bankowy tytuł egzekucyjny został zlikwidowany. Przeczytasz o tym tutaj: „Bankowy tytuł egzekucyjny – to już jest koniec.”

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

28 Komentarzy do Bankowy tytuł egzekucyjny – jak to działa?

  1. Jak zwykle wyczerpująco 🙂

  2. Regina pisze:

    Panie Rafale,dzięki Panu zasnę dziś spokojniej.Najlepsze życzenia świąteczne i noworoczne.

  3. Mateusz pisze:

    witam
    czy mogę liczyć na odpowiedz na parę pytań dotyczących treści tego artykułu w formie mailowej?

  4. Karol pisze:

    W sprawie dobrych praktyk w zakresie BTE. Jest tam zdanie, że „bank nie może wystawiać kolejnych b.t.e. w sprawach, w których wniosek o nadanie klauzuli wykonalności został wcześniej oddalony przez sąd”. Czy to oznacza, że oddalenie wniosku wierzyciela o nadanie klauzuli BTE zamyka drogę bankowi do wszczęcia egzekucji sądowej? Co z błędnie wystawionymi BTE oddalonymi przez sąd? Czy po poprawieniu błędów może on wrócić na wokandę?

    • Rafał Skiba pisze:

      Sąd oddalajac wniosek o nadanie klauzuli wykonalności BTE stwierdza de facto, że nie nadaje się on jako podstawa do wszczęcia egzekucji sądowej. Jednak oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności BTE, nawet jeśli bank zgodnie z dobrymi praktykami nie wystawi kolejnego, nie pozbawia banku możliwości realizowania swoich roszczeń w innym trybie np. procesowym. Nie zamyka to zatem bankowi ostatecznie drogi do wszczęcia egzekucji sądowej. Poza tym trzeba pamiętać, że bank ma możliwość zaskarżenia postanowienia sądu o odmowie nadania klauzuli BTE.

  5. Magda pisze:

    taka tylko uwaga, że 12.06.2013r. weszła w życie ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. zgodnie z art 29a tej ustawy Kasa może wystawiać tytuły egzekucyjne kasy na podstawie ksiąg lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności, o których mowa w art. 3 ust. 1, lub zabezpieczaniem wierzytelności wynikających z tych czynności.

    • Rafał Skiba pisze:

      Dziękuję za komentarz 🙂 . Tak to prawda, ale zapewne chodziło Pani o ustawę z dnia 19 kwietnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 613). Ustawa ta wprowadziła wiele zmian w działalności SKOK-ów m.in. tą, o której Pani wspomina.

  6. Rafał pisze:

    Witam,
    nawiązując do tematu b.t.e mi osobiście brakuje tu informacji co z kredytami spłacanymi i spłaconymi zgodnie z umową i w terminie. Chodzi o sytuację, w której załóżmy dziś w całości spłacamy zaciągnięte zobowiązanie, natomiast teoretycznie i w praktyce bankowy tytuł egzekucyjny może być wystawiony jeszcze przez jakiś czas (np. może być przecież użyty w nieuzasadniony sposób) i w dodatku na posiedzeniu niejawnym. Czy po uregulowaniu zobowiązania w całości wobec banku możemy analogicznie jak przy wekslu żądać od banku zwrotu takiego bte i/lub oświadczenia o poddaniu się egzekucji?

    Pozdrawiam
    Rafał

    • Rafał Skiba pisze:

      Panie Rafale, jeżeli kredyt czy inne zobowiązanie zostanie w całości spłacone to nie będzie podstaw prawnych aby bank b.t.e. mógł wystawić. Proszę pamiętać, że wystawiony przez bank b.t.e. musi zawierać wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia, które w tym wypadku już nie istnieje. Nie mamy zatem tutaj do czynienia z tzw. abstrakcyjną naturą zobowiązania jak przy wekslu, o którym Pan wspomina. Osobiście nie znam przypadku, aby w takiej sytuacji bank wystawił bezpodstawny b.t.e. Gdyby jednak tak się stało to były dłużnik banku może bronić się podnosząc stosowne zarzuty formalne i merytoryczne oraz żądać naprawienia szkody wyrządzonej mu przez bank na skutek wszczęcia egzekucji na podstawie bezpodstawnie wystawionego b.t.e. Co do zwrotu oświadczenia o poddaniu się egzekucji na podstawie b.t.e. po spłacie zobowiązania wynikającego z czynności bankowej, to żaden przepis tego obecnie nie reguluje. Jeśli bank się na to zgodzi to nie ma przeszkód aby tak się stało, ale taki obowiązek na nim nie spoczywa.

  7. Aga pisze:

    Witam, mam pytanie, czy bank może wystawić dwa tytuły egzekucyjne w związku z jednym zobowiązaniem(wynikającym z jednej umowy), np. na jedną trzecią wystawi jeden, a później, na kolejne dwie trzecie drugi?

    I mam jeszcze jedno pytanie,czy bank może żądać (skutecznie) od sądu,by kilka razy nadał klauzulę wykonalności na jeden tytuł egzekucyjny? Przykładowo co 2- 3 lata bank występuje do sądu o nadanie klauzuli na ten sam bte – czy takie działanie jest prawidłowe?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

    • Rafał Skiba pisze:

      Jako zasadę prawo bankowe przyjmuje wystawienie przez bank jednego b.t.e. Jako wyjątek od tej zasady funkcjonują tzw. dalsze tytuły egzekucyjne. Zgodnie z art. 96 ust. 3 prawa bankowego bank może wystawić dalsze tytuły egzekucyjne w przypadku egzekucji przeciwko kilku osobom lub z kilku części składowych majątku dłużnika. Dalszy b.t.e. wystawiony przez bank musi spełniać te same wymagania jak pierwszy b.t.e. i musi zostać odrębnie zaopatrzony przez sąd w klauzulę wykonalności, czyli bank musi złożyć osobny wniosek w tym zakresie i wówczas jest to działanie prawidłowe.

  8. Darek pisze:

    Czy mogę się dowiedzieć od kiedy (data) istnieje obowiązek dotyczący informowania o skutkach dobrowolnego poddania się egzekucji.Czy jeżeli nie otrzymałem takiej informacji to mogę wnieść powództwo przeciwegzekucyjne?
    Pozdrawiam

    • Rafał Skiba pisze:

      Nie ma takiego obowiązku po stronie banku, gdyż żaden przepis prawa go nie nakłada. Czyli jeśli bank nie informuje klienta o skutkach poddania się egzekucji na podstawie b.t.e. to nie łamie prawa. Dobre praktyki, o których wspomniałem nie są przepisami prawnymi. Mają one charakter zaleceń dla banków i nie można stawiać ich na równi z przepisami ustaw. Zostały one sformułowane w 2005 roku.

  9. monika pisze:

    witam. czy przy zakladaniu ROR bez limitu kredytowego trzeba podpisywac oswiadczenie o poddaniu sie egzekucji?

  10. jolanta pisze:

    Witam ! Chce zapytac jaka data wystawienia bte jest wymagana, czy ta zgodna z data podpisania umowy kredytowej czy tez dowolna podjeta przez bank. Jesli bte podpisuje sie przy kredycie to moim zdaniem data wystawienia tego bte powinna byc zgodna z data podpisania kredytu. Jesli dluznik nie otrzymuje zawiadomienia o wystawienia bte i nie otrzymuje z sadu zawiadomienia o wystawienia klauzuli wykonalnosci ,to czy to jest normalne, czy jednak powinien byc o wszystkim informowany ? Dziekuje i prosze o odpowiedz na moje pytania.

    • Rafał Skiba pisze:

      Pani Jolanto, myli Pani dwie rzeczy, bankowy tytuł egzekucyjny i oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji składane przez kredytobiorcę z reguły w dacie zawarcia umowy kredytu. Data wystawienia przez bank BTE będzie późniejsza niż data podpisania umowy kredytu, bo bank uruchamia egzekucję na skutek nie wykonania zobowiązań przez kredytobiorcę po zawarciu umowy i uruchomieniu kredytu. To, że dłużnik nie otrzymuje zawiadomienia o wystawieniu BTE i nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności jest zgodne z obowiązującymi przepisami. Najprawdopodobniej wkrótce się to zmieni bo opracowywana jest zmiana przepisów w tej materii.

  11. Robert... pisze:

    Witam,
    Czy po podpisaniu oświadczenia o poddaniu się egzekucji istnieje jakiś sposób na odstąpienie od poddania się takiej egzekucji? Innymi słowy, czy podpis na oświadczeniu jest biletem w jedną stronę? Jeśli nie, to jak można przeprowadzić takie odstąpienie? Złożyć pisemną deklarację? Zakaz? Odwołanie? Z góry dziękuję,

  12. Katarzyna pisze:

    Czy warunkiem wystawienia bte przez bank jest także wypowiedzenie umowy np na kartę kredytową?

    • Rafał Skiba pisze:

      Nie. Warunkiem wystawienia bte przez bank jest istnienie wymagalnego roszczenia, a to może także nastąpić bez wypowiadania umowy np. na skutek upływu terminu spłaty.

  13. Malgorzata pisze:

    Witam,
    w 12.2016 maz dostal pismo w sprawie prowadzonej egzekucji przez EOS. Prowadzona egzekucja prowadzona jest na podst. tytulu wykonawczego zaopatrzonego klauzula wykonalnosci z 20.10.2014.Czy jest jakas szansa na przedawnienie ?i co powinno sie wtedy zrobic?

  14. Klaudia pisze:

    W 2013 podpisałam z bankiem umowę o założenie konta i wraz z nią „Oświadczenie o poddaniu się egzekucji”. Podpisałam ten dokument, widnieje na nim wszystko, łącznie z kwotą, itd. Mam pytanie, KIEDY konkretnie zachodzi taka sytuacja, że musiałabym poddać się danej egzekucji i skrócić się o podaną kwotę w oświadczeniu? Czy bank może przydzielić mi ten dług, kiedy będę chciała zerwać umowę z bankiem?

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *