Rachunek bankowy dla osoby małoletniej.

Dziś Dzień Dziecka, a to się dobrze składa, gdyż kolejny temat na blogu poświęcony będzie zagadnieniom związanym z prowadzeniem rachunków bankowych dla dzieci. 😉 

Rachunek bankowy jak najbardziej może być otwarty i prowadzony dla osób małoletnich tj. takich, które nie ukończyły 18 lat. Jak wiadomo, w kraju nad Wisłą człowiek staje się pełnoletni właśnie po osiągnięciu tego wieku. Na gruncie prawa cywilnego nabywa wówczas tzw. pełną zdolność do czynności prawnych czyli może samodzielnie dokonywać czynności cywilnoprawnych kształtując w ten sposób swoją sytuację prawną.

Rachunek bankowy a zdolność do czynności prawnych małoletniego.

Osoby poniżej 13 roku nie mają w ogóle zdolności do czynności prawnych co oznacza, że zasadniczo czynności prawne dokonane przez takie osoby są nieważne. Nieważna byłaby zatem umowa rachunku bankowego czy umowa kredytu zawarta przez taką osobę.

Osoby pomiędzy 13 a 18 rokiem życia (powiedzmy, że młodzież 🙂 ) mają tzw. ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Ograniczona zdolność do czynności prawnych sprowadza się do tego, że niektóre czynności prawne (tzw. czynności zobowiązujące lub rozporządzające) mogą być przez te osoby zawierane za zgodą ich przedstawicieli ustawowych. Są nimi rodzice, opiekunowie albo kuratorzy ustanowieni przez sąd w sytuacjach określonych przez przepisy prawa. Natomiast osoba małoletnia po ukończeniu 13 roku życia może samodzielnie zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego np. kupno odzieży, prasy, jedzenia, biletów komunikacji itp.

Każda osoba małoletnia bez względu na wiek może posiadać rachunek bankowy, czyli być stroną umowy rachunku bankowego. W imieniu osób, które nie ukończyły 13 lat umowę rachunku bankowego mogą z bankiem zawrzeć tylko jej przedstawiciele ustawowi. Osoby pomiędzy 13 a 18 tym rokiem życia mogą zawrzeć umowę rachunku bankowego za zgodą przedstawicieli ustawowych. Również w tym wypadku przedstawiciele ustawowi mogą zawrzeć umowę bezpośrednio z bankiem w imieniu małoletniego.

Dysponowanie pieniędzmi przez małoletniego posiadacza rachunku.  

Osoby poniżej 13 lat nie mogą samodzielnie dysponować pieniędzmi zgromadzonymi na swoim rachunku bankowym, ani dokonywać innych czynności związanych z tym rachunkiem. Mogą to robić ich przedstawiciele ustawowi.

Natomiast zgodnie z art. 58 prawa bankowego małoletni posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może po ukończeniu 13 lat swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na tych rachunkach, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jego przedstawiciel ustawowy. Czyli bank ma obowiązek wykonywać dyspozycje takiego małoletniego posiadacza rachunku do momentu zgłoszenia przez przedstawiciela ustawowego pisemnego sprzeciwu. Może to być sprzeciw generalny dotyczący wszelkich dyspozycji związanych z rachunkiem bankowym albo dotyczyć poszczególnych dyspozycji (ograniczenie kwotowe bądź rodzajowe). Może mieć charakter terminowy (np. do ukończenia roku szkolnego i rozpoczęcia wakacji jeśli np. ma to zachęcić małoletniego posiadacza rachunku do nauki 🙂 ) albo bezterminowy.  Przedstawiciel ustawowy może w każdej chwili cofnąć sprzeciw albo zmienić jego zakres.

Małoletni posiadacz rachunku bankowego, który ukończył 13 lat może na powyższych warunkach dysponować pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku, pod warunkiem, że nie doprowadzi do powstania zadłużenia na rachunku tzn. tylko w granicach salda dodatniego. W tym celu bank może mu także wydać kartę płatniczą do rachunku. Nie może natomiast składać dyspozycji prowadzących do powstania salda ujemnego (debetu) na rachunku. Do wydania dyspozycji powodujących powstanie salda debetowego miałby prawo tylko wówczas, gdyby stanowiła tak wyraźnie umowa rachunku zawarta za zgodą jego przedstawicieli ustawowych.

Nierzadko osoby pomiędzy 13 a 18 rokiem życia uzyskują już jakieś zarobki np. w sezonie letnim czy w związku z praktykami zawodowymi albo otrzymują od rodziców małe kwoty pieniężne do swobodnego użytku tzw. kieszonkowe. Wówczas zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego – art. 21 k.c. – taki młody człowiek może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Ma on także pełną zdolność w zakresie dyspozycji (czynności prawnych), które dotyczą przedmiotów majątkowych (w tym pieniędzy) oddanych mu przez jego przedstawicieli ustawowych do swobodnego użytku (za wyjątkiem czynności prawnych, do których dokonania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego) – art. 22 k.c.

Dlatego należy uznać, że małoletni powyżej 13 lat może samodzielnie bez zgody swoich przedstawicieli ustawowych wpłacać na swój rachunek bankowy swoje zarobki oraz kwoty oddane mu do swobodnego użytku. Do takich dyspozycji sprzeciw przedstawiciela ustawowego, o którym wspomniałem powyżej nie znajdzie zastosowania.

Małoletni powyżej 13 roku życie nie może natomiast dokonać dyspozycji na wypadek śmierci środkami pieniężnymi zdeponowanymi na rachunku, o której pisałem tutaj: Rachunek bankowy a śmierć jego posiadacza.

Małoletni posiadacz rachunku po osiągnieciu pełnoletności nabywa prawo do pełnego dysponowania rachunkiem i pieniędzmi na nim zgromadzonymi.

Rachunek bankowy małoletniego a zarząd jego majątkiem.

Muszę też wspomnieć jeszcze o jednej rzeczy. Możliwość dysponowania pieniędzmi na rachunku przez małoletniego obejmuje jedynie czynności wchodzące w zakres zwykłego zarządu jego majątkiem. Dysponowanie rachunkiem małoletniego z przekroczeniem granic zwykłego zarządu wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka konieczna jest zgoda sądu opiekuńczego, nie mogą ich bowiem samodzielnie dokonać rodzice ani tym bardziej nie wystarcza sama ich zgoda. Brak zezwolenia sądu opiekuńczego skutkuje nieważnością czynności.

W praktyce powstaje problem precyzyjnego określenia czy dana dyspozycja związana z rachunkiem jest czynnością zwykłego zarządu czy przekraczającą zwykły zarząd. Żeby wybrnąć z tej sytuacji, banki z reguły w regulaminach lub umowach określają jakie konkretnie dyspozycje uważa się za mieszczą się w granicach zwykłego zarządu. Przykładowo mogą to być np.:

  • dyspozycje dotyczące otwarcia rachunku,
  • dyspozycje dotyczące zmiany waluty rachunku,
  • dyspozycje dotyczące transferów środków pieniężnych na inny rachunek małoletniego,
  • dyspozycje dotyczące dokonywania wpłat na rachunek,
  • dyspozycje dotyczące dokonywania wypłat z rachunku nie przekraczające wyznaczonej maksymalnej kwoty (np. przez odwołanie się do wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, ogłaszanego przez Prezesa GUS).

Należy jednak zaznaczyć, iż bank nie może mieć absolutnej pewności, że określona dyspozycja dotycząca rachunku małoletniego posiadacze mieszcząca się w kategorii czynności zaliczonych do zwykłego zarządu nie zostanie w okolicznościach konkretnego przypadku uznana przez sąd opiekuńczy za wykraczającą poza zwykły zarząd. Istnieje zatem ryzyko po stronie banku, że sąd opiekuńczy oceni to inaczej niż bank. Wówczas taka dyspozycja (np. cesja praw z umowy rachunku bankowego, likwidacja wkładu pieniężnego) będzie uznana za dokonaną na rzecz osoby nieuprawnionej na skutek przekroczenia granic zwykłego zarządu. W konsekwencji obciążenie nią rachunku małoletniego może okazać się nieważne.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

3 Komentarzy do Rachunek bankowy dla osoby małoletniej.

  1. mlody pisze:

    Pomocny tekst.

  2. Mama pisze:

    Czy komornik może zająć konto należące do mojego małoletniego syna (lat 8) w związku z moim zadłużeniem? Oczywiście jestem zarówno przedstawicielem ustawowym syna, jak i Pełnomocnikiem jego rachunku bankowego.

  3. Przedstawiciel ustawowy a bank pisze:

    jeżeli dziecku założyliśmy rachunek bankowy i tylko matka podpisała zgodę na otwarcie rachunku a nie są z ojcem dziecka w związku małżeńskim i nie żyją razem czy ojciec może wypłacić środki z rachunku dziecka ?

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *