Uprawnienia konsumenta przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki.

W poprzednim wpisie Kredyt konsumencki, czym jest i dlaczego warto to wiedzieć  napisałem, że ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. nakłada na kredytodawców i pośredników kredytowych wiele obowiązków, które powinny być przez nich dopełnione wobec kredytobiorców przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki. Dzisiaj przybliżę te obowiązki. Warto je poznać szukając na rynku kredytu lub pożyczki dla siebie, ponieważ odpowiadają im uprawnienia przysługujące konsumentom na etapie poprzedzającym zawarcie umowy kredytowej.

Obowiązki związane z reklamą kredytu konsumenckiego.

Kredytodawca i pośrednik kredytowy  w reklamie kredytu konsumenckiego powinni zamieścić dane na temat kosztu kredytu i przekazać je konsumentowi w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny. Do tych danych zalicza się:

  • stopę oprocentowania z wyodrębnieniem opłat, które uwzględniono w wyliczeniu całkowitego kosztu kredytu;
  • całkowitą kwotę kredytu;
  • rzeczywistą roczną stopę oprocentowania.

Czym jest całkowity koszt kredytu i rzeczywista stopa procentowa?

Całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z kredytem. Będą to w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, koszty usług dodatkowych, gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu (z wyjątkiem opłat notarialnych).

Natomiast rzeczywista roczna stopa procentowa to całkowity koszt kredytu jaki ponosi konsument wyrażony jako procent całej kwoty kredytu w stosunku rocznym.

W tych rodzajach umów kredytowych, w których takie dane  będą możliwe do podania, konsument powinien dodatkowo zostać  w reklamie poinformowany o:

  • czasie obowiązywania umowy;
  • całkowitej kwocie do zapłaty wraz z wysokością rat;
  • cenie towaru lub usługi (jeśli kredyt przeznaczony będzie na zapłatę tej ceny) oraz kwocie wszystkich zaliczek (w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności). Pośrednik kredytowy w reklamie kredytu konsumenckiego powinien również podać zakres umocowania do dokonania czynności faktycznych lub prawnych związanych z kredytem, oraz informację czy współpracuje z kredytodawcami, a jeśli tak to powinien wskazać z jakimi.

Nałożenie tego rodzaju obowiązków na kredytodawców i pośredników kredytowych jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ wiele osób zawiera umowy kredytowe pod wpływem informacji zamieszczonych w reklamach

Badanie zdolności kredytowej konsumenta.

Kredytodawca przed zawarciem umowy powinien ocenić zdolność konsumenta do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie.  Z kolei konsument, który stara się o kredyt ma obowiązek udostępnić na żądanie kredytodawcy informacje i dokumenty potrzebne do dokonania takiej oceny.

Jeżeli kredytodawca odmówi zawarcia umowy o kredyt z konsumentem, powołując się na informacje na temat konsumenta zawarte w bazach danych (np. Biurze Informacji Kredytowej lub Systemie BANKOWYM REJESTR), zobowiązany jest  niezwłocznie i bezpłatnie poinformować o tym konsumenta wskazując bazę danych, w której dokonał sprawdzenia. Taka informacja umożliwia konsumentowi zwrócenie się  do odpowiedniej bazy danych o przedstawienie informacji zgromadzonych w niej na jego temat. 

Obowiązek badania zdolności kredytowej  ma przeciwdziałać nadmiernemu zadłużaniu się konsumentów i przyczyniać do wyeliminowania tzw. kredytów udzielanych „na dowód”. W praktyce obowiązek ten może być realizowany w odmienny sposób przez różne instytucje finansowe. Banki przy tym badaniu są obowiązane uwzględniać rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego (Rekomendacja T wydana przez KNF 23 lutego 2010 r. dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych), zaś instytucje nie podlegające nadzorowi ze strony KNF takiego obowiązku nie mają (np. firmy pożyczkowe). Oznacza to, że wyniki takiej oceny mogą się od siebie znacznie różnić.

Formularz informacyjny dla konsumenta. 

Ustawa o kredycie konsumenckim wprowadziła tzw. formularz informacyjny, w którym powinny być zamieszczone podstawowe informacje o kredycie, jakie kredytodawca lub pośrednik kredytowy powinni przekazać konsumentowi przed zawarciem umowy kredytowej.  Wzór tego formularza określa załącznik nr 1 do ustawy. Bardzo ważne jest to, że w takiej samej  postaci powinni go stosować wszyscy kredytodawcy i pośrednicy kredytowi, co ułatwia porównanie ofert i podjęcie decyzji, którą z nich wybrać.  

Dane jakie powinny zostać przekazane konsumentowi na formularzu informacyjnym to m.in.:

  • rodzaj kredytu,
  • czas obowiązywania umowy,
  • stopa oprocentowania oraz warunki jej zmiany,
  • całkowita kwota kredytu, termin i sposób wypłaty kredytu,
  • rzeczywista roczna stopa procentowa oraz całkowita kwota do spłaty przez konsumenta,
  • informacje o wymaganych zabezpieczeniach czy obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia kredytu,
  • informacja o konieczności poniesienia opłat notarialnych (jeśli takie wystąpią). 

Formularz informacyjny zawierający dane o kredycie powinien być doręczony konsumentowi na tzw. trwałym nośniku. Trwałym nośnikiem zgodnie z ustawą jest materiał lub urządzenie służące do przechowywania i odczytywania informacji, przez czas odpowiedni do celów jakim informacje te służą oraz pozwalające na odtworzenie tych informacji w niezmienionej postaci. Trwałym nośnikiem będzie zatem dokument sporządzony na papierze, jak również w postaci elektronicznej (np. jako plik PDF) zapisany w pamięci USB, na płycie CD-ROM, DVD, na karcie pamięci lub dysku twardym komputera, a także na stronie internetowej, o ile możliwe będzie przechowywanie i odczytywanie informacji przekazanych konsumentowi.

Asysta przedkontraktowa.

Ponadto przed zawarciem umowy o kredyt, kredytodawca i pośrednik kredytowy mają obowiązek udzielać konsumentowi wyjaśnień na temat informacji, które mu przekazali oraz na temat treści proponowanej umowy. Konsument ma więc prawo pytać i oczekiwać odpowiedzi na swoje pytania. Obowiązek ten określany jest jako asysta przedkontraktowa. Jako konsument możesz także zażądać od kredytodawcy lub pośrednika kredytowego wydania bezpłatnie projektu umowy kredytowej, jeśli po przeprowadzeniu oceny zdolności kredytowej spełniasz warunki otrzymania kredytu. Projekt umowy kredytowej powinien zawierać Twoje dane jako klienta oraz wszystkie warunki, na których kredyt konsumencki mógłby zostać Tobie udzielony. 

Jakie jeszcze obowiązki spoczywają na pośredniku kredytowym?

Jeśli umowa o kredyt konsumencki ma być zawarta z udziałem pośrednika kredytowego to jest on zobowiązany także przekazać konsumentowi na trwałym nośniku, informacje dotyczące zakresu umocowania do dokonania czynności faktycznych lub prawnych związanych z kredytem oraz wskazać, czy  współpracuje z kredytodawcami (analogicznie jak w przypadku reklamy). Konsument powinien również zostać poinformowany o wysokości ewentualnych kosztów za czynności związane z przygotowaniem, oferowaniem, zawieraniem lub wykonywaniem umowy o kredyt, które pośrednik kredytowy pobierze od konsumenta. Pośrednik kredytowy powinien także przekazać konsumentowi informację, czy otrzymuje wynagrodzenie od kredytodawcy. 

Wypełnienie tych obowiązków przez pośredników kredytowych  ma ułatwić konsumentom zorientowanie się czy pośrednik kredytowy przedstawiając oferty kredytowe pochodzące od określonych kredytodawców wybiera najlepsze jakie są dostępne na rynku, czy też raczej oferty tych kredytodawców, z którymi jest powiązany.

W następnym wpisie dowiesz się w jaki sposób powinna być sformułowana umowa o kredyt konsumencki  i jakie prawa przysługują konsumentowi na jej podstawie. Wystarczy, że klikniesz w ten link:  Umowa o kredyt konsumencki i prawa przysługujące konsumentowi na jej podstawie.

Udostępnij:
  • email
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • Wykop
  • RSS

Podobne tematy:

5 Komentarzy do Uprawnienia konsumenta przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki.

  1. Agnieszka pisze:

    Dzień dobry,
    chciałabym Panu zadać następujące pytania:
    1. w którym momencie bank powinien wydać konsumentowi formularz informacyjny dot. oferty kredytu? Czy w chwili zgłoszenia się konsumenta z zapytaniem o kredyt / wnioskiem, czy też w dniu podpisania przez niego umowy – przed jej podpisaniem?
    2. czy wartości dot. całkowitego kosztu kredytu oraz RRSO w formularzu oraz w treści umowy powinny być ze sobą zgodne, czy też strony w umowie mogą zawrzeć inne warunki (np. inne terminy spłaty, karencję, wypłatę nie jednorazowo, a w transzach)?
    3. jeśli bank stosuje podwyższoną marżę do czasu ustanowienia hipoteki – to czy w formularzu i umowie kredytowej koszty powinny być podane wg stopy podstawowej, czy też podwyższonej?
    4. czy w umowie o kredyt mieszkaniowy zabezpieczony hipotecznie bank powinien wyznaczyć wartość RRSO? (art. 24. Ustawy o KK nie jest w niej wyszczególniony jako obowiązkowy do stosowania przy kredytach zabezpieczonych hipotecznie)
    5. czy bank w umowie o kredyt może założyć obliczenie i podanie całkowitego kosztu kredytu i RRSO przy założeniu jednorazowej wypłaty kredytu podczas, gdy wypłata faktycznie ma nastąpić w transzach (co obniża ogólne koszty odsetek, a tym samym całkowity koszt kredytu)?

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *