Cudzy dług można przejąć, czyli o przejęciu długu słów kilka.
Zgodnie z prawem cywilnym cudzy dług można przejąć na siebie, czyli zobowiązać się do jego spłaty zamiast osoby, która go zaciągnęła. Przejęcie długu sprowadza się do tego, że w miejsce dłużnika wstępuje inna osoba (przejemca długu), a dłużnik zostaje zwolniony przez wierzyciela z obowiązku jego spłaty. Przy czym, prawa i obowiązki wynikające z umowy, na podstawie której dług został u wierzyciela (np. u pożyczkodawcy) zaciągnięty pozostają niezmienione. Zmienia się tylko osoba dłużnika zobowiązanego do uregulowania długu.
W praktyce bankowej przejęcie długu spotyka się np. przy podziale spółki będącej kredytobiorcą. Przejęcie długu z udzielonego kredytu możliwe jest także w odniesieniu do dłużnika będącego osobą fizyczną. Wówczas jedna osoba zastępuje inną jako kredytobiorca lub współkredytobiorca.
W jaki sposób można przejąć dług?
Przejęcie długu może być dokonane na dwa sposoby:
-
na podstawie umowy zawartej przez bank z osobą trzecią (przejemcą długu), za zgodą dłużnika albo
-
na podstawie umowy zawartej przez dłużnika z osobą trzecią (przejemcą długu), za zgodą banku.
Zatem w zależności od sposobu, zgodę na przejęcie długu musi wyrazić bank (wierzyciel) albo dotychczasowy dłużnik.
Umowa o przejęcie długu powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Ten sam wymóg dotyczy zgody wierzyciela na przejęcie długu. Jeżeli forma pisemna tych czynności prawnych nie zostanie zachowana to przejęcie długu będzie nieważne z mocy prawa. Na nieważność powołać się może każdy zainteresowany, a sąd przy rozpatrywaniu sprawy powinien uwzględnić ją z urzędu.
Dotychczasowy dłużnik lub bank mogą wyrazić swoją zgodę na przejęcie długu przed zawarciem umowy w tej materii. Mogą to zrobić także po jej zawarciu, wówczas ma ona moc wsteczną.
Zgoda na przejęcie długu może być wyrażona w stosunku do którejkolwiek ze stron umowy o przejęcie długu. Powinna ona zawierać:
-
określenie przejmowanego długu i jego wysokości,
-
wskazanie dotychczasowego dłużnika,
-
wskazanie przejmującego dług,
-
oraz w zależności od wariantu oświadczenie banku o wyrażeniu zgody na przejęcie długi przez przejemcę długu (nowego dłużnika), albo oświadczenie dotychczasowego dłużnika o wyrażeniu zgody na przejęcie długu przez przejemcę długu.
Każda ze stron umowy o przejęcie długu, może wyznaczyć osobie, której zgoda jest potrzebna, odpowiedni termin do jej wyrażenia. Jeżeli termin ten upłynie bezskutecznie będzie to oznaczać brak zgody.
Jeżeli zgody na przejęcie długu nie wyraził dłużnik to umowa o przejęcie długu będzie uważana za niezawartą. Skutkuje to tym, że gdyby osoba trzecia, która miała zostać przejemcą zapłaciła dług wierzycielowi pomimo braku zgody dłużnika, nie mogłaby ona żądać od dłużnika zwrotu tego co zapłaciła.
Natomiast, gdy skuteczność umowy o przejęcie długu byłaby uzależniona od zgody wierzyciela a ten jej odmówił, to przejmujący dług będzie ponosił odpowiedzialność wobec dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał zapłaty.
Przejęcie długu może być także dokonane na podstawie umowy trójstronnej zawartej pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi podmiotami, w treści której złożą oni stosowne oświadczenia.
Zanim bank wyrazi zgodę na przejęcie długu wynikającego z umowy kredytu dokładnie sprawdzi zdolność kredytową podmiotu czy osoby, która ma przejąć dług. Zdolność kredytowa to zdolność do spłaty zaciągniętego długu (np. kredytu) wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Przejemca długi będzie musiał przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
Skutki przejęcia długu.
Jak już wspomniałem na skutek przejęcia długu, dłużnik zostaje zwolniony z długu, a nowym dłużnikiem banku staje się przejemca (nowy dłużnik). Wstępuje on we wszystkie obowiązki dotychczasowego dłużnika, które wynikają z umowy zawartej z bankiem. Zobowiązany jest do spłaty długu głównego, odsetek, prowizji i ewentualnie innych należności banku. Za spłatę tego długu wobec banku (wierzyciela) ponosi odpowiedzialność z całego swojego majątku.
Nowemu dłużnikowi (przejemcy długu) przysługują jednak przeciwko bankowi (wierzycielowi) wszelkie zarzuty, które miał dotychczasowy dłużnik. Należy jednak pamiętać, że nie przysługuje mu zarzut potrącenia z wierzytelności dotychczasowego dłużnika. Może natomiast przedstawić do potrącenia swoją wierzytelność przysługującą mu wobec banku. Przysługują mu bowiem przeciwko bankowi osobiste zarzuty jakie posiada. Może także podnosić także zarzuty wynikające z umowy o przejęcie długu.
Przejęcie długu a zabezpieczenia wierzytelności.
Przejęcie długu nie pozostaje bez znaczenia wobec niektórych form zabezpieczenia wierzytelności. Prawo cywilne stanowi (art. 525 k. c.), że jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią (czyli inną niż dłużnik), to takie poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygaśnie z chwilą przejęcia długu. Nie wygasną one jeżeli poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.
Czyli z chwilą przejęcia długu poręczenie i ustanowione przez osobę trzecią zastaw, zastaw rejestrowy lub hipoteka wygasają. Zabezpieczenia takie nie wygasną, jeżeli osoba trzecia, która je ustanowiła wyraziła zgodę na to, aby po przejęciu długu przez nowego dłużnika były one w dalszym ciągu ważne. Co istotne, zgoda osoby trzeciej musi być wyrażona w formie wymaganej dla umowy o ustanowienie danego zabezpieczenia. Zgoda powinna być udzielona przed zawarciem umowy o przejęcie długu. Jeśli zgody nie było to z chwilą zawarcia umowy zabezpieczenia wygasną.
Zabezpieczenia wierzytelności inne niż poręczenie lub ograniczone prawa rzeczowe ustanowione przez osobę trzecią nie wygasną na skutek przejęcia długu, chyba że taki skutek będzie wynikał wprost z umowy o przejęcie długu. Tę samą zasadę stosuje się do zabezpieczeń ustanowionych przez dotychczasowego „starego” dłużnika.
Przejęcie długu a bankowy tytuł egzekucyjny.
Zgodnie z art. 98 Prawa bankowego, bankowy tytuł egzekucyjny może być także podstawą egzekucji przeciwko osobie trzeciej, gdy osoba ta przejmie dług wynikający z czynności bankowej. Należy jednak przychylić się do poglądu, że może to nastąpić tylko wtedy, gdy bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny przed przejęciem długu. Gdyby przejęcie długu miało miejsce przed wystawieniem BTE w stosunku do dotychczasowego dłużnika, to bank nie może wystawić go później przeciwko przejemcy długu.
Po przejęciu długu nie będzie mógł także wystawić BTE przeciwko dotychczasowemu dłużnikowi, gdyż na skutek przejęcia długu został on z długu zwolniony.
Jak by do prawa cywilnego i karnego w prowadziliśmy kare chłosty to by nie było długów alimenty były by zapłacone itd.